ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ 

Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2001

Χαιρετισμός του Υπουργού Πολιτισμού κ. Ευάγγελου Βενιζέλου στο 1^ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Μουσικής Έρευνας 

Στην ελληνική γλώσσα η λέξη «μουσική» προέρχεται από τη δωρική ρίζα «μω» που σημαίνει ερευνώ, ζητώ να μάθω. Μ’ αυτή την έννοια, μουσική και έρευνα ταυτίζονται.

Η μουσική έχει διττό χαρακτήρα, ως τέχνη και επιστήμη που διαθέτει τις δικές της ερευνητικές μεθόδους και προϋποθέτει ξεχωριστή μεθοδολογία για κάθε κλάδο της κα μουσικό είδος: ιστορική μουσικολογία, εθνομουσικολογία, συστηματική μουσικολογία (όπου περιλαμβάνεται και η μουσική παιδαγωγική και η μουσική ακουστική και τεχνολογία).

Η μουσική έρευνα στη χώρα μας δεν έχει έως σήμερα αντιμετωπιστεί μέσα από κάποιο συστηματικό και συντονισμένο σχέδιο δράσης κι έτσι οι επιμέρους – συχνά ηρωικές – προσπάθειες ατόμων ή φορέων έχουν περιορισμένη εμβέλεια, χωρίς τον γόνιμο διάλογο και την αμοιβαία συνεργασία που θα προωθήσει την επιστημονική γνώση και τη μουσική παιδεία.

Οι ειδικότεροι τομείς που καλείται να καλύψει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης είναι πολλοί και ευαίσθητοι στην καταγραφή και διαχείρισή τους και αναφέρονται:

α)  στην ελληνική παραδοσιακή μουσική, στη διαχρονικότητά της από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, καλύπτοντας την αρχαία ελληνική μουσική, τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εκκλησιαστική μουσική, το δημοτικό τραγούδι, τη νεότερη αστική μουσική έως και την παράδοση του ρεμπέτικου τραγουδιού.

β)  στο έργο των Ελλήνων συνθετών έντεχνης μουσικής, από την Επτανησιακή και την εθνική σχολή ως την avant garde  και τα σύγχρονα μουσικά ιδιώματα

γ) στο νεώτερο ελληνικό τραγούδι, με τα πάμπολλα είδη και ύφη (λαϊκό, έντεχνο λαϊκό, νέο κύμα, «ελαφρό» κ.λ.π.) που αποτελεί έναν ευαίσθητο δείκτη της εκάστοτε κοινωνικής πραγματικότητας στις δεκαετίες του 20ού αιώνα.

δ) στη μελέτη και έρευνα γνωστικών αντικειμένων που συνδέονται με τη διεθνή μουσικολογική έρευνα και πρακτική, σε συνεργασία με ξένους επιστήμονες, ερευνητικά κέντρα και φορείς, ιδιαίτερα σε τομείς όπως είναι η συγκριτική μουσικολογία (με έμφαση στις παραδοσιακές μουσικές της Μεσογείου και των Βαλκανίων), η διοργάνωση κοινών ηλεκτρονικών βάσεων και η ανταλλαγή υλικού μέσα από τα σύγχρονα πληροφοριακά δίκτυα και προϊόντα.

Για να μπορέσουμε όμως να «σταθούμε» ισότιμα και δημιουργικά σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και να διεκδικήσουμε την εξέχουσα θέση που δικαιούται η ελληνική μουσική, επιβάλλεται να έχει προηγουμένως οργανωθεί και αξιολογηθεί το πρωτογενές μουσικό υλικό για τους επιμέρους τομείς, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα σύγχρονα επιστημονικά και κοινωνικά δεδομένα.

Η πολιτεία έχει την πολιτική βούληση να υποστηρίξει και να εγγυηθεί αυτή την προσπάθεια, προσφέροντας αρχικά ένα συντονιστικό πλαίσιο και βήμα κοινού διαλόγου και προβληματισμού για τα πρακτικά και μεθοδολογικά ζητήματα.

Ας αναλάβουν και οι άνθρωποι και οι φορείς αυτού του χώρου τις ευθύνες τους: πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, μουσικοί ερευνητές, συλλέκτες της μουσικής (ας μην ξεχνάμε τον σπουδαίο ρόλο που συχνά παίζουν στη διάσωση πολύτιμων ντοκουμέντων), αλλά και μουσεία, μουσικά κέντρα, σχολές και ινστιτούτα που διατηρούν μουσικές βιβλιοθήκες, μουσικά αρχεία και πραγματολογικό υλικό, το οποίο αν εν είναι προσβάσιμο παραμένει ουσιαστικά ανενεργό.

Μέσα από τις τεχνικές και οικονομικές δυνατότητες που παρέχουν τα ευρωπαϊκά προγράμματα και η «Κοινωνία της Πληροφορίας» μπορούν να οργανωθούν και να υποστηριχθούν ουσιαστικοί θεσμοί, όπου θα συγκλίνουν και θα συνδυαστούν οι επιμέρους «μοναχικές» προσπάθειες σε μία δημιουργική σύνθεση που θα ενισχύσει τη δυναμική και την αποτελεσματικότητά τους.

Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι απώτερος στόχος όλης αυτής της προσπάθειας, μέσα από την έρευνα – καταγραφή – ανάλυση και διαχείριση ενός έγκυρου και αξιόπιστου πρωτογενούς υλικού, παραμένει η προβολή και διάδοση της μουσικής, η ενίσχυση της μουσικής παιδείας σ’ όλες τις βαθμίδες, της μουσικής πράξης σ’ όλα τα επίπεδα.

Για τον Έλληνα η μουσική, ο χορός, το τραγούδι ήταν και είναι, πάνω απ’ όλα , σύμβολα ταυτότητας, γλώσσα έκφρασης και επικοινωνίας. Γι’ αυτό και η συστηματική έρευνα, διάσωση και διάδοσή τους ξεπερνά την απλή επιστημονική γνώση και μεθοδολογία. Είναι εθνική υπόθεση, πολιτισμική ταυτότητα και μνήμη, μπροστά σ’ ένα φάσμα ομοιομορφίας και ισοπέδωσης… 

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ