4-12-2000
>
Χρήστος ΤσανάκαςΟ Debussy, οι μινιμαλιστές και η ηλεκτρονική αποκάλυψη - ένα χρονικό ιδεών και αισθητικών ρευμάτων της ηλεκτρονικής μουσικής με σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα
Μια αναδρομή από μινιμαλιστική σκοπιά στην ιστορία και την αισθητική της ηλεκτρονικής μουσικής από τον Debussy έως σήμερα με σπάνια ηχητικά παραδείγματα.
Όσοι γνωρίζουν τον Τσανάκα από τις εκπομπές του στο τρίτο, τα άρθρα και τα βιβλία του - Γιάννης Ξενάκης, Cult 2000/Προκλήσεις νέας εποχής (εκδ.FUTURA) και το μυθιστόρημα Νατάσα, βασίλισσα των εντόμων (εκδ.ΟΞΥ) - είχαν την ευκαιρία να εκτιμήσουν μια ριζοματική προσωπική γραφή, που προσεγγίζει την ιστορία της σύγχρονης μουσικής τοποθετώντας ένα τυφλό σημείο επάνω στη διχοτομία-εικόνα ανάμεσα στα κεφαλαία E+U, "μουσική ψυχαγωγίας" και "μουσική διασκέδασης".
Στο ΦΟΥΡΝΟ, κέντρο τέχνης και νέων τεχνολογιών, Μαυρομιχάλη 168, 11472 Αθήνα (κάτω από το σινεμά ΑΛΦΑΒΙΛ)
Ευχαριστούμε το φούρνο που ευγενώς μας φιλοξένησε στους χώρους του για αυτή την συνάντηση.
"Σήμερα η ομπρέλα του όρου «μινιμαλισμός» καλύπτει δεκάδες ετερόκλητες αισθητικές κατευθύνσεις: από το πολυδιάσταστο έργο του Φίλιπ Γκλας, ο οποίος συνθέτει συνδυάζοντας με άνεση το νεοκλασικισμό και το βαγκνερισμό, το μεσογειακό μπαρόκ και τις μουσικές της Βόρειας Ινδίας, της Ιαπωνίας, του Θιβέτ, της Συρίας, του Μαρόκου ή του Μπαλί με το προσωπικό του μίνιμαλ λεξιλόγιο και συντακτικό, μέχρι το ιδιοφυές έργο του Νεοϋορκέζου συνθέτη Μάικλ Γκόρντον. Ο τελευταίος, σχετικά άγνωστος και κατά πολύ νεότερος του Γκλας, ηχογράφησε στο λυκόφως του 20ού αιώνα ένα από τα κορυφαία έργα σύγχρονης μουσικής αναζήτησης, το διεστραμμένα βιβαλντικό «Weather» (Nonesuch, 1999), ένα καταλυτικό μουσικό θρίλερ που αποθεώνει τον ενστικτώδη τρόπο του να βαδίζεις πάνω σε τεντωμένο σκοινί χωρίς δίχτυ προστασίας από κάτω, έχοντας γίνει ένα με τον ουρανό, αν και πλημμυρισμένος ως τα όρια της αντοχής σου από το δέος της αβύσσου. Ίσως σε μια πρώτη ακρόαση οι νότες του έργου αυτού να φαντάζουν λιγότερες κι από μία, μέσα στην πυρετώδη δίνη των συναισθημάτων που αναφλέγονται μεταξύ της πληρότητας και του τίποτα, όπως συμβαίνει και στις «Ατμόσφαιρες», έργο του σπουδαίου Ούγγρου συνθέτη Γκιέργκι Λίγκετι (1923-), ή στους αντίστοιχους ηχητικούς μονόλιθους του Ιταλού πρωτοπόρου συνθέτη Τζιανκίνο Σέλσι (1905-1988). Ίσως πάλι τα μικρόφωνα, που ανεβοκατεβαίνουν σαν σε άσκηση ζάλης μ’ ένα εικονικό ασανσέρ, να δίνουν την εντύπωση ότι ηχογραφούν παράξενες ορχήστρες από πάτωμα σε πάτωμα, οι οποίες στοιχειώνουν το κτίριο με ανατριχιαστικές αντηχήσεις. Το αποτέλεσμα ωστόσο είναι κάτι περισσότερο απ’ όλα αυτά. Υπερβαίνει τα όρια της σύλληψης και έκθεσης μιας πρωτότυπης ιδέας με απόλυτη συνέπεια και ασφαλώς δεν έχει καμία σχέση με τις αποτυχημένες ακαδημαϊκές προσπάθειες κατάργησης των συναισθηματικών αντανακλαστικών μας εκ μέρους των πιο δογματικών από τα εικονοκλαστικά ρεύματα της σύγχρονης τέχνης".
(απόσπασμα από τη διάλεξη)