1ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Μουσικής Έρευνας

Η συμβολή του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος στην εθνομουσικολογική έρευνα

Κανέλλος Κανελλόπουλος
Διευθυντής Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος


Tο κοινωφελές Ίδρυμα με την επωνυμία Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα «Β. Παπαντωνίου» ιδρύθηκε το 1974 στο Ναύπλιο, με σκοπό την οργάνωση ενός Λαογραφικού Μουσείου και ενός Κέντρου Έρευνας. 

Στόχοι του Ιδρύματος είναι:

• Η καταγραφή και μελέτη του υλικού πολιτισμού της Ελλάδας και ιδιαιτέρως σε τομείς όπως η ενδυματολογία, η εθνομουσικολογία και η ανθρωπολογία του χορού.
• Η δημοσίευση-προβολή των αποτελεσμάτων της έρευνας με εκθέσεις, εκδόσεις και ανακοινώσεις.
• Τα εκπαιδευτικά προγράμματα με σκοπό την εξοικείωση των παιδιών με τις ποικίλες δραστηριότητες του Μουσείου, σε συνδυασμό μάθησης και παιχνιδιού.
• Η μετεκπαίδευση ειδικών στους τομείς που ενδιαφέρουν το Ίδρυμα.

Σήμερα, το πρόγραμμα δραστηριοτήτων του Ιδρύματος περιλαμβάνει: οργάνωση εκθέσεων, έρευνα, εκδόσεις, βιβλιοθήκη και εκπαιδευτικά προγράμματα, η επιτυχία των οποίων αποτέλεσε το έναυσμα για τη δημιουργία του Μουσείου Παιδικής Ηλικίας και πάλι στο Ναύπλιο. Για την πολύπλευρη δραστηριότητά του το ΠΛΙ τιμήθηκε το 1981 με το ΕΜΥΑ (European Museum of the Year Award).

Στα πλαίσια των επιστημονικών του προγραμμάτων, το Κέντρο Έρευνας του ΠΛΙ έχει περιλάβει έρευνες σε όλη την Ελλάδα για την καταγραφή και μελέτη του υλικού λαϊκού πολιτισμού και ιδιαίτερα της τοπικής φορεσιάς, της μουσικής και του χορού.

Σε σχέση με τη μουσική έρευνα το ΠΛΙ κινήθηκε σύμφωνα με τους στόχους που θέτει η §3 του καταστατικού του ICOM, ότι δηλαδή στόχος του μουσείου είναι η συλλογή, διατήρηση και κοινοποίηση – στη συγκεκριμένη περίπτωση του μουσικού αρχείου – της μουσικής, κοινοποιώντας τη για μελέτη, παιδεία και ψυχαγωγία.

Μέσα από τις πολλές δυσκολίες και αρνητικές εμπειρίες άλλων φορέων με ταυτόσημους στόχους, το ΠΛΙ προσπάθησε να υλοποιήσει την οργάνωση και λειτουργία του μουσικού του αρχείου μέσα από τρεις φάσεις που αναφέρονται:

• Α. Στην έρευνα και συλλογή μουσικού υλικού
• Β. Στην ταξινόμηση και μελέτη του
• Γ. Στην κοινοποίησή του

Ειδικότερα:

Α. Έρευνα και συλλογή

Όσον αφορά το πρώτο στάδιο της έρευνας και συλλογής, κύριο μέλημά μας ήταν η προσπάθεια προσαρμογής των αρχών της εθνομουσικολογικής έρευνας στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.

Αμέσως μετά, έχοντας επαρκή θεωρητική κατάρτιση, δοκιμαστήκαμε στο χώρο της πρακτικής εμπειρίας κατά τη διάρκεια των ενδυματολογικών και χορευτικών καταγραφών και ερευνών ανά την Ελλάδα (ας μην ξεχνάμε ότι μουσική και χορός είναι άρρηκτα δεμένα) και κάτω από τη γενική επίβλεψη του Φοίβου Ανωγειανάκη.

Όπως και οι άλλοι τομείς του Ιδρύματος, έτσι και το μουσικό τμήμα δεν περιορίζεται μόνο στην έρευνα της μουσικής της Πελοποννήσου, αλλά γενικότερα όλης της Ελλάδας. Έτσι ολοκληρώνεται από το Φοίβο Ανωγειανάκη η κατεπείγουσα καταγραφή της Κύπρου, που η μουσική της εικόνα αλλάζει ριζικά πλέον, λόγω της μετακίνησης των προσφύγων. Επιχειρήσαμε επίσης μια πολύμηνη μουσική έρευνα στα ελληνόφωνα και αλβανόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας, εξίσου επείγοντος χαρακτήρα, με σημαντικά – όπως πιστεύουμε – αποτελέσματα (βλ. Η Ελληνική Μουσική Παράδοση της Κάτω Ιταλίας, άλμπουμ δύο δίσκων με ένθετο φυλλάδιο, έκδοση ΠΛΙ, Δεκέμβριος 1983). Μέσα στο 1985 προχώρησε η συστηματική καταγραφή δυο χωριών της Πελοποννήσου – Αθίκια Κορινθίας και Δίδυμα Ερμιονίδας – δυο «αρβανιτοχώρια» που αντιπροσωπεύουν το μουσικό ύφος και ρεπερτόριο της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας. Παράλληλα, από το 1974 που άρχισε να λειτουργεί το Ίδρυμα, έχουν γίνει σποραδικές ηχογραφήσεις και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Έτσι, σήμερα, στην ταινιοθήκη του ΠΛΙ υπάρχουν πάνω από 400 ταινίες, που αντιπροσωπεύουν 15 διαφορετικές περιοχές και περίπου 24.000 ώρες μαγνητοφώνησης.

Για την επιτόπια μουσική έρευνα έχουμε αναπτύξει μια συγκεκριμένη μεθοδολογία, όσον αφορά το προερευνητικό στάδιο, τα κριτήρια και τους τρόπους επιλογής των πληροφορητών, την τεκμηρίωση και διασταύρωση των πληροφοριών και των τραγουδιών. Συντάσσεται λεπτομερειακό ημερολόγιο της αποστολής και προσπαθούμε να ηχογραφήσουμε το ίδιο τραγούδι με αντρικές αλλά και με γυναικείες φωνές, με νέους αλλά και με ηλικιωμένους εκτελεστές, ώστε να εντοπιστούν οι διαφορές στο ύφος της εκτέλεσης και στο ήθος της ερμηνείας. Παράλληλα, η έρευνα αυτή συμπληρώνεται με τη συλλογή παλαιών φωτογραφιών, τυχόν γκραβούρες, την αγορά λαϊκών μουσικών οργάνων και, βέβαια, τις σχετικές φωτογραφίες και διαφάνειες (slides). Όλο αυτό το υλικό στη συνέχεια εντάσσεται στον τεχνικό φάκελο της αποστολής για να αποτελέσει πολύτιμο οδηγό στο δεύτερο στάδιο, την ταξινόμηση και τη μελέτη.


Β. Ταξινόμηση και μελέτη

Εδώ φτάνουμε πλέον στο καθαυτό μουσικό αρχείο που στην ιδανική του μορφή – έτσι όπως το φανταζόμαστε κάποτε να γίνει – περιλαμβάνει:

• Ταινιοθήκη μαγνητοταινιών σε 15 ΙPS, με αντίγραφά τους σε 7½ IPS. (Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε 120 ταινίες, 30.000 μέτρα ηχογραφημένα) – Βιβλία εισαγωγής ταινιών – Καρτέλες-ευρετήρια (α) κατά τόπους, (β) κατά μουσικό είδος, (γ) κατά όργανα. Για κάθε μουσικό κομμάτι συντάσσεται επίσης ειδικό αναλυτικό δελτίο, που αποτελεί κατά κάποιο τρόπο την «ταυτότητά» του.
• Κασετοθήκη με (α) ηχογραφήσεις μουσικής και δειγμάτων ομιλίας, (β) συνεντεύξεις από τις μουσικές έρευνες, (γ) ηχογραφημένες δημόσιες συζητήσεις, διαλέξεις, ραδιοφωνικές εκπομπές κ.ά. (Αυτή τη στιγμή στο ΠΛΙ υπάρχουν 400 κασέτες 24.000 ωρών) – Βιβλίο εισαγωγής κασετών – Καρτέλες-ευρετήρια – Καρτέλες ή φάκελοι με περιληπτική αποδελτίωση των συνεντεύξεων, συζητήσεων, διαλέξεων κ.λπ.
• Φωτοθήκη: Αρχείο φωτογραφιών (σε contact), διαφανειών και αρνητικών, με τους σχετικούς καταλόγους, σύμφωνα με το σύστημα της φωτοθήκης του μουσείου.
• Ταινιοθήκη-βιντεοθήκη, με τις ταινίες που κινηματογραφήθηκαν ή βιντεοσκοπήθηκαν στη διάρκεια των μουσικών ερευνών, τηλεοπτικών εκπομπών, εκδηλώσεων κ.λπ. – Βιβλίο εισαγωγής κινηματογραφικών ταινιών – Βιβλίο εισαγωγής βιντεοκασετών – Καρτέλες-ερευτήρια.
•  Συλλογή μουσικών οργάνων και ηχητικών αντικειμένων, καταγραμμένων σύμφωνα με το σύστημα εισαγωγής των υπολοίπων μουσειακών αντικειμένων και ταξινομημένων κατά κατηγορίες – ιδιόφωνα, μεμβρανόφωνα, αερόφωνα και χορδόφωνα. (Η συλλογή μας διαθέτει σήμερα 160 λαϊκά μουσικά όργανα).
• Βιβλιοθήκη με μουσικά-χορευτικά βιβλία και άρθρα και τις αντίστοιχες καρτέλες τους, σύμφωνα με το σύστημα βιβλιοθηκονομίας της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος.
• Δισκοθήκη με δισκογραφικές εκδόσεις ελληνικής και ξένης παραδοσιακής μουσικής και τις αντίστοιχες καρτέλες-ευρετήρια.
• Τεχνικούς φακέλους με τα πλήρη στοιχεία κάθε μουσικής έρευνας που πραγματοποίησε το τμήμα.

Γ. Κοινοποίηση

Η όλη αυτή προσπάθεια για τη συστηματική διεξαγωγή της μουσικής έρευνας και την ανάλογη οργάνωση του μουσικού αρχείου δεν πρέπει βέβαια να τοποθετεί σε δεύτερη μοίρα και τις υπόλοιπες λειτουργικές δραστηριότητές του, που σχετίζονται με την κοινοποίηση αυτού του υλικού, ώστε να φτάσει στον τελικό αποδέκτη, το κοινό.

Απαραίτητη, λοιπόν, η πολιτιστική και παιδευτική δραστηριότητα: Μουσικές εκδηλώσεις, συζητήσεις, εκθέσεις, μαθήματα ή σεμινάρια, συνεργασία με τις αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους σε διάφορες σχετικές εκδηλώσεις, τόνωση ή αναβίωση εθίμων σχετικών με τη μουσική, προσπάθεια «κάθαρσης» - στο μέτρο του δυνατού – των τοπικών πανηγυριών και ενθάρρυνσης των νέων να μάθουν κάποιο από τα λαϊκά μουσικά όργανα που εξαφανίζονται ή παλιά τραγούδια του ξεχασμένου τοπικού ρεπερτορίου. Αναπόσπαστο τμήμα όλης αυτής της δραστηριότητας αποτελούν βέβαια και οι δισκογραφικές και βιβλιογραφικές εκδόσεις. Και σ’ αυτό τον τομέα η προσπάθεια του μουσικού τμήματος ήταν ιδιαίτερα έντονη.

Θα επιχειρήσω να αναφερθώ ταυτόχρονα και εντελώς επιγραμματικά σε έρευνες, δημοσιεύσεις και κοινοποιήσεις (εννοώ με τη μορφή μουσικών παραγωγών – εκδόσεων).

Έρευνες

Για την ενδυμασία και τον ετήσιο κύκλο βίου στα χωριά της Αργολίδας (περιοχή Λυρκείου όρους) Κεφαλόβρυσο, Σχοινοχώρι, Μαλαντρένι, Λυρκεία, Δούκα Βρύση, Κεφαλάρι, Καπαρέλι, Αλέα. στα πεδινά χωριά της Αγ. Τριάδος, Λάλουκα, Κουτσοπόδι, Μυκήνες, Πρόσυμνα και στα χωριά της Ερμιονίδας (Ν. Επίδαυρος κ.ά.) από τις Ι. Παπαντωνίου και Φ. Χαραμή. Ενδυματολογική έρευνα στην περιοχή Έβρου (Ασημένιο, Ορεστιάδα, Σουφλί) και Σαμοθράκη. Ενδυματολογική και παράλληλα ηχογράφηση τραγουδιών στα χωριά της Δράμας (Ξηροπόταμος, Βώλακας, Προσωτσάνη) και Ξάνθης (Ν. Κεσσάνη) από τους Ι. Παπαντωνίου, Α. Ιακωβίδη, Ρ. Λουτζάκη. Στα χωριά Μελίκη, Αλεξάνδρεια και Επισκοπή Ημαθίας, με συνέχιση της ενδυματολογικής έρευνας, ηχογράφηση μουσικής (Γ. Συγλέτος) και στην Κύμη Ροδόπης φωτογράφηση του κύκλου εργασιών (Φ. Καζάζης) σε συνεργασία με τη Χρ. Παντελή. Στη Νεστάνη Αρκαδίας κινηματογράφηση του εθίμου του Αι-Γιώργη (εξωτερική συνεργάτης Κ. Κακούρη) και σε άλλη αποστολή ηχογράφηση της μουσικής (Φ. Ανωγειανάκης).

Μουσική – Χορός

Σ’ αυτό το σημείο θέλω να τονίσω και πάλι ότι θεωρούμε τη μουσική και το χορό άρρηκτα δεμένα.

Η καταγραφή και μελέτη παραδοσιακής μουσικής και χορού ξεκίνησε από το 1974. Την ερευνητική ομάδα αποτελούσαν οι: Φοίβος Ανωγειανάκης, Ρένα Λουτζάκη (χορός), Ιωάννα Παπαντωνίου. Εξωτερικοί συνεργάτες: Αλέκος Ιακωβίδης, Λευτέρης Δρανδάκης (χορός). Τεχνικός συνεργάτης: Γιάννης Συγλέτος (ηχολήπτης). Σκοπός: η επιτόπια έρευνα και μελέτη για τη μουσική και το χορό, με στόχο τη δημιουργία ενός αρχείου, η ταξινόμηση και μελέτη του οποίου θα οδηγήσει σε συγκρίσεις και συμπεράσματα για θέματα εθνολογικά, μουσικά και χορευτικά.

Δημοσιεύματα: 

• Λουτζάκη, Ρένα (1979-1980). Χοροί της Ορεινής Σερρών. Καταγραφή με τη μέθοδο Κινησιογραφίας του Λάμπαν, «Εθνογραφικά», τομ. 2, σελ. 97-135.
• (1981-1982) Οι χοροί των Μεγάρων, «Εθνογραφικά», τομ. 3, σελ. 81-112

Δίσκοι μουσικής

• - Δίσκος 1ος: Μουσική και τραγούδια από τη Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρο, Πελοπόννησο, Δωδεκάνησα και Κύπρο. 
• - Δίσκος 2ος: Μουσική και τραγούδια από τη Μακεδονία, Θράκη, Βόρειο Ήπειρο, Δωδεκάνησα και Μικρά Ασία.
• - Δίσκος 3ος: Μουσική και τραγούδια του γάμου από τη Μακεδονία, Θράκη, Βόρειο Ήπειρο, Πελοπόννησο και Μικρά Ασία.
• - Δίσκος 4ος: Γκάιντα και νταχαρές από την Ορεινή Σερρών.

Το 1978 ξεκίνησε η εθνομουσικολογική έρευνα στην Κύπρο, που διήρκεσε μέχρι το 1985 και κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος των επαρχιών της Κύπρου και τους οικισμούς εκτοπισμένων. Ερευνητές: Φοίβος Ανωγειανάκης, Αλέκος Ιακωβίδης, Συνεργάτης: Γιάννης Συγλέτος (ηχολήπτης). 



Δημοσιεύματα:

• Ιακωβίδης, Αλέκος (1981-1982). Η εξέλιξη ενός χορού, «Εθνογραφικά», τομ. 3, σελ. 113-118

Δίσκοι μουσικής

• (1989) Δημοτική Μουσική στην Κύπρο. Δισκογραφική έκδοση (7 δίσκοι). Συνοδεύεται από λεύκωμα. Κείμενα: Φοίβος Ανωγειανάκης (μουσική), Αλέκος Ιακωβίδης (χορός), Ιωάννα Παπαντωνίου (ενδυμασία), Μ. Χριστοδούλου (γάμος), Ναύπλιο, ΠΛΙ, δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-αγγλικά).
• (1999) Δημοτική Μουσική στην Κύπρο. Μετατροπή των 7 δίσκων σε ψηφιακούς. Στη νέα έκδοση, τρία από τα τραγούδια μεγάλης διάρκειας δίδονται στην ολοκληρωμένη τους μορφή, όπως ακριβώς είχαν καταγραφεί κατά την έρευνα. Συνοδεύεται από λεύκωμα με πληροφοριακό υλικό για τη μουσική στην Κύπρο, τους κυπριακούς χορούς, τους συνεργάτες και τη συμβολή τους στην καταγραφή, σύντομο χρονολόγιο για την Κύπρο, στοιχεία για τις κυπριακές φορεσιές κ.λπ. Κείμενα: Φοίβος Ανωγειανάκης (μουσική), Αλέκος Ιακωβίδης (χορός), Ιωάννα Παπαντωνίου (ενδυμασία), Μ. Χριστοδούλου (γάμος), Ναύπλιο, ΠΛΙ, δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-αγγλικά).

Στις χρονιές 1981 και 1982 πραγματοποιήθηκε επιτόπια εθνομουσικολογική έρευνα στα ελληνόφωνα και αλβανόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας και Σικελίας. Ερευνητές: Λάμπρος Λιάβας, Νίκος Διονυσόπουλος

Δίσκοι μουσικής

• (1984) Η Ελληνική Μουσική Παράδοση της Κάτω Ιταλίας (διπλό άλμπουμ). Κείμενα: Λάμπρος Λιάβας, Νίκος Διονυσόπουλος, Τίτος Γιοχάλας (μεταγραφή αρβανίτικων τραγουδιών), Αναστάσης Καραναστάσης (ιστορικά στοιχεία), Εκδ. ΠΛΙ.

Από το 1982 έως το 1985, πραγματοποιήθηκε επισταμένη μελέτη των λαϊκών μουσικών οργάνων. Ερευνητής: Λιάβας, Λιάμπρος, εθνομουσικολόγος. Μέθοδος: Συμμετοχική παρατήρηση. Στην εθνομουσικολογία, το μουσικό όργανο γίνεται το σύμβολο αυτής καθαυτής της μουσικής. Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται η τεχνική της κατασκευής της λύρας, του παιξίματός της και του μουσικού ρεπερτορίου που εκτελεί. Επίσης εξετάζεται ο ρόλος του οργανοπαίκτη.

Δημοσιεύματα:

• Η κατασκευή της αχλαδόσχημης λύρας στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα, «Εθνογραφικά», τομ. 4-5, σελ. 117-142.
• (1986) Η οργάνωση και λειτουργία ενός αρχείου Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής, «Εθνογραφικά», τομ. , Ναύπλιο

Στο διάστημα 1983 με 1987, έγινε μελέτη του παραδοσιακού χορού. Ερευνήτρια: Ρένα Λουτζάκη, κοιν. Ανθρωπολόγος με ειδικότητα στο χορό. Μέθοδος: Συγκριτική μέθοδος, συμμετοχική παρατήρηση, συνέντευξη, καταγραφή με τη μέθοδο της κινησιογραφίας του Λάμπαν. Ο χορός αποτελεί δυναμικό και αναπόσπαστο στοιχείο ενός ζωντανού αισθητικού συστήματος. Εξετάζονται οι συνθήκες που δημιουργούν τη χορευτική δραστηριότητα, διαμορφώνουν το ρόλο του χορού και επηρεάζουν τη χορευτική έκφραση. Στόχος της έρευνας είναι η διερεύνηση των διαφορών μορφής (μορφή = δομή-ύφος), που διαμορφώνουν στο χορό σχέσεις συστήματος.

Στο ΠΛΙ ανατίθεται η οργάνωση του Εθνικού Αρχείου Χορού, με υπεύθυνη τη Ρένα Λουτζάκη.

Δημοσιεύματα:

• Λουτζάκη, Ρένα (1987) Ο γάμος ως χορευτικό δρώμενο. Η περίπτωση των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας στο Μικρό Μοναστήρι Μακεδονίας (αρ. καταλ. εκδ. Νο 4).
• Λουτζάκη, Ρένα (1989) Dance as a social message. A study of dance style among the Greek refugees from Northern Thrace in Mikro Monastiri, Megalo Monastiri and Aeginion. Ph. D. thesis, Queen’s University of Belfast, Dept. of Social Anthropology & Ethnomusicology, Belfast.

Το 1982 ξεκίνησε η εθνολογική μελέτη του χορού «Δρεπάνι» στην Κύπρο. Εξετάζεται η ιστορία και η λειτουργία του δρεπανιού στα έθιμα του θερισμού και το ρόλο που παίζει σ’ αυτά. Επίσης εξετάζονται οι παλιότερες μορφές ερμηνείας του χορού «δρεπάνι» (δομή και παραλλαγές) όπως και οι σύγχρονες αλλοιώσεις του. Ερευνητής: Αλέκος Ιακωβίδης. Μέθοδος: Επιτόπια έρευνα.



Δημοσιεύματα:

• - Ιακωβίδης, Αλέκος. Ο χορός του «δρεπανιού» στην Κύπρο. Διδακτορική Διατριβή στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. 

Τέλος, στον τομέα των βιβλιογραφικών εκδόσεων σημειώνω την έκδοση της σημαντικότατης μελέτης του Samuel Baud-Bovy Δοκίμιο για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι, που συνοδεύεται και από δυο κασέτες με ηχογραφημένα τα μουσικά παραδείγματα στα οποία αναφέρεται ο συγγραφέας, ώστε να μπορούν να παρακολουθήσουν ακόμα κι όσοι δεν είναι σε θέση να τα διαβάσουν στο πεντάγραμμο. Χρησιμοποιείται ως εγχειρίδιο από τα Μουσικά Τμήματα των πανεπιστημίων μας.

Δε θα αναφερθώ με περισσότερες λεπτομέρειες στις εκδόσεις αυτές, καθώς έχουν γίνει ήδη σχετικές κριτικές και παρουσιάσεις στον Τύπο και τα μέσα ενημέρωσης.

Θα ήθελα να υπενθυμίσω την έκδοση στα «Εθνογραφικά», τομ. 8, Ο χορός στην Ελλάδα (με πολλές διεθνείς συνεργασίες).

Και κλείνω με την πιο πρόσφατη έκδοση του ΠΛΙ, Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας, της γνωστής συγγραφέως Γιόνας Μικέ Παϊδούση-Παπαντωνίου. Πρόκειται για τη συλλογή σπάνιου και μοναδικού υλικού, βασισμένη σε επιτόπια έρευνα που ξεκινάει από το 1940 και φτάνει μέχρι το 1987. Η νέα έκδοση έρχεται να συμπληρώσει την προηγούμενη εργασία της Γ.Μ. Παϊδούση με τίτλο Η Ερμιονίδα ανά τους αιώνες (έκδ. Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, Αθήνα, Μάιος 1996). Το βιβλίο προλογίζει ο εξαίρετος μουσικολόγος Γεώργιος Λεωτσάκος, ενώ σημαντική θεωρείται η μεταγραφή σε νότες τριών κομματιών από τον μουσικό και μοναδικό ερμηνευτή αρβανίτικων τραγουδιών κ. Θανάση Μωραΐτη. Την επιμέλεια της έκδοσης είχε η Μαρία Παπαδοπούλου.

Τα τελευταία χρόνια (1998) είχαμε την απρόσμενη προσφορά του εθνομουσικολόγου Κυριάκου (Sam) Τσιάνη, ο οποίος μας παραχώρησε όλο το εθνομουσικολογικό του αρχείο, το οποίο σχεδιάζουμε πώς θα αξιοποιήσουμε καλύτερα, σύμφωνα και με τις δυνατότητες που έχουμε και τις συνεργασίες που θα εξασφαλίσουμε.

Κατεβάστε την ομιλία σε [pdf] format