ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΙΕΜΑ
- Αθηνά Κατσανεβάκη: "«Μεταβαλλόμενες» ταυτότητες ή «Κρυμμένα» μηνύματα; Μία μουσική εθνο-ιστορία της Βορειοδυτικής Ελλάδας", Αθήνα 2022
Αυτή η έρευνα εξερευνά τον μουσικό πολιτισμό μίας άγνωστης περιοχής της Βορειοδυτικής Ελλάδας (Δυτική Μακεδονία και Ήπειρος) και των γειτονικών της περιοχών στο σημερινό κράτος της Βορείου Μακεδονίας και στην Βόρειο Ήπειρο στην Νότιο Αλβανία. Αποκαλύπτει ότι περιοχές που θεωρούνται ξένες μεταξύ τους και γλωσσικά διακριτά διαφορετικές μεταξύ τους, ανήκουν στον ίδιο μουσικό πολιτισμό σε αντίθεση με την διαφορά της γλώσσας. Κατά αυτόν τον τρόπο η τυπική διαίρεση της Δυτικής Μακεδονίας σε τρείς ζώνες, την Ελληνόφωνη (την μεγαλύτερη), την Βλαχόφωνη (στα βουνά της Πίνδου) και την Σλαβόφωνη στο βορειότερο τμήμα της περιοχής αμφισβητείται έντονα. «Εκ των εσω» (emic) σχόλια των ντόπιων σχετικά με την γλώσσα τους και την ταυτότητά τους, δικαιολογούν αυτά τα ευρήματα και επιβεβαιώνονται από την έρευνα στις ιστορικές πηγές της Βυζαντινής περιόδου αλλά και των ακόμη αρχαιότερων ιστορικών εποχών της περιοχής
ISBN 978-618-85599-1-2, Περιεχόμενα του Βιβλίου.
Το βιβλίο συνιστά το μεγαλύτερο μέρος του μικρασιάτικου μουσικού υλικού που κατέγραψε ο Παντελής Καβακόπουλος από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και κατοίκους του βορειο-ανατολικούΑιγαίου (που σε πολλές περιπτώσεις τα τραγούδια τους έχουν ίδιο χρώμα).
Είναι κατεγεγραμμένα 233 (συν 25 του επίμετρου) μουσικά μέλη, κατηγοριοποιημένα στις ενότητες Καθιστικά, Συρτά, Μπάλοι, Χασάπικά, Συρτοί 7σημοι, Ζεϊμπέκικα, Καρσιλαμάδες, Ιδιότυπα, Διάφορα, Πατινάδες. Είναι προϊόν εργασίας 70 και πλέον χρόνων του Μουσικού Λαογράφου Παντελή Καβακόπουλου, ο οποίος γύρισε τις περισσότερες προσφυγικές γειτονιές της Αθήνας και όχι μόνον. Μέχρι το 1956 άκουγε τον τραγουδιστή γράφοντας απ' ευθείας το μουσικό κείμενο. Κατόπιν, με την αγορά του πρώτου του μαγνητοφώνου Grundig, την μουσική καταγραφή σε σημειογραφία έκανε σε δεύτερο χρόνο.
Οι καταγραφές πραγματοποιήθηκαν μετά από λεπτομερείς συζητήσεις και διασταυρώσεις με τους μουσικούς και άλλους πρόσφυγες, ώστε να αποτυπωθούν οι μελωδίες και οι χοροί, με τη μεγαλύτερη δυνατή πιστότητα.
ISBN: 979-0-9016186-0-2, Περιεχόμενα του Βιβλίου. Περιλαμβάνεται DVD-ROM με ηχογραφήσεις των τργουδιών,
- Σάκης Λάιος "Sangita Kiran / Ιστορία, θεωρία και πράξη της hindustani λόγιας μουσικής", Αθήνα 2021
"Το βιβλίο του Σάκη Λάιου αντιπροσωπεύει το αποκορύφωμα σχεδόν δύο δεκαετιών έρευνας και πράξης στη χιντουστάνι μουσική. Αποτελεί μια συνολική θεώρηση της χιντουστάνι λόγιας μουσικής, που πραγματεύεται τόσο την ιστορική και μουσικολογική της εξέλιξη όσο και τις πρακτικές της όψεις στη σύγχρονη μορφή της. Παρουσιάζει και αναλύει την εξέλιξη του τροπικού συστήματος, τις μουσικές πραγματείες, τα μουσικά όργανα, θέματα αισθητικής και την πρακτική του αυτοσχεδιασμού. Παρουσιάζει ιστορικά και συγχρονικά το φαινόμενο των (μουσικών Τρόπων) και των 'ΠιΙίΐ (ρυθμικών Τρόπων) καθώς και τον τρόπο ανάπτυξης των συνθέσεων και επιτόπιας επεξεργασίας του πρωταρχικού μουσικού υλικού. Αποτελεί ένα κόσμημα και για την διεθνή βιβλιογραφία της (εθνο)μουσικολογίας, κάνοντας επισταμένη επισκόπηση της χιντουστάνι μουσικής με λεπτομερή και ακριβή επιστημονική εγκυκλοπαιδικότητα.” - Αλεξάνδρα Μπαλάντινα
“Μια πρακτική γνώση των βασικών στοιχείων της ινδικής μουσικής μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη για όποιον/α το αναζητά και αυτό το βιβλίο αντιπροσωπεύει σαφώς μια ιδανική ευκαιρία για τους/τις Έλληνες μουσικούς και τους/τις λάτρεις της μουσικής να μπουν σε αυτόν τον πλούσιο και πολύπλευρο κόσμο.” - Ross Daly
ISBN: 978-618-85599-0-5, Περιεχόμενα του Βιβλίου
- Γιάννης Ιωννίδης, "Η Μουσική Παιδεία", Αθήνα 2020
Προβληματισμοί και προτάσεις για μια ορθολογική θεώρηση της διδακτικής της μουσικής
Τα κείμενα για τη Μουσική Παιδεία του Γιάννη Ιωαννίδη που εμπεριέχονται στο βιβλίο αυτό, αποτελούν το απαύγασμα της εκπαιδευτικής θεώρησης και πράξης, που ο ίδιος ανέπτυξε και εφάρμοσε σε μια διδακτική πορεία 50 και πλέον χρόνων. Συνθέτης, εκτελεστής και διευθυντής ορχήστρας ο ίδιος, αλλά και οπαδός του "ορθού λόγου", στις τεκμηριωμένες τοποθετήσεις του, δεν εκφράζει μια προσωπική άποψη, αλλά το αυτονόητο, που συχνά όμως ακόμη έως σήμερα, δεν εφαρμόζεται στη συνήθη πρακτική της μουσικής εκπαίδευσης, οδηγώντας έτσι σε πολλές στρεβλώσεις.
Ο αναγνώστης θα βρει εδώ αναφορές και προτάσεις διδακτικής για την μουσική εκτέλεση, την ερμηνεία, τη σύνθεση, την εκφραστικότητα, τη μουσική σκέψη και την αισθητική, που μπορούν να συμβάλουν στην αναβάθμιση της μουσικοπαιδαγωγικής διαδικασίας,
ISBN 978-960-7313-33-1, Περιεχόμενα του Βιβλίου
Στο βιβλίο αυτό, προϊόν πολυετούς εργασίας, παρουσιάζονται:
- Βιογραφικά των σημαντικότερων οργανοπαικτών που διαμόρφωσαν το ύφος της ηπειρώτικης μουσικής στον 20ό αιώνα.
- Καταγραφή σε παρτιτούρα περίπου 300 διαφορετικών οργανικών σκοπών και τραγουδιών.
- Ανάλυση της μελικής και ρυθμικής δομής των κομματιών.
- Σχολιασμένες παρουσιάσεις των βημάτων των πιο διαδομένων χορών της Ηπείρου, αλλά και πολλών σχετικά άγνωστων και ιδιότυπων με τοπική εμβέλεια.
- Αναδημοσιεύσεις παλαιότερων κειμένων του συγγραφέα για την Ηπειρώτικη μουσική παράδοση.
Το βιβλίο συνοδεύεται από ένα Mp3 CD με ενδεικτικές εκτελέσεις
των κομματιών από το πρόγραμμα παρτιτούρας και κομμάτια από τη
δισκογραφία ηπειρώτικης μουσικής του Παντελή Καβακόπουλου,
καθώς και από ένα DVD με οπτικο-ακουστικό υλικό από επιτόπιες έρευνές του στην Ήπειρο.
Περιεχόμενα του Βιβλίου
Περιλαμβάνεται DVD-ROM με ηχογραφήσεις των τραγουδιών και βιντεοσκοπίσεις των χορών,
- Παντελής Καβακόπουλος "Τραγούδι, Μουσική & Χορός στην Κρήτη", ΙΕΜΑ 2018
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συνολική αναφορά στη μουσική της Κρήτης. Πρόκειται για μια συγκεντρωτική παρουσίαση που περιλαμβάνει καταγραμμένες 165 διαφορετικές μελωδίες και τραγούδια κατηγοριοποιημένα σε ενότητες, παρουσίαση 17 χορών, πληροφορίες για τα μουσικά όργανα και για σημαντικούς μουσικούς της Κρήτης, καθώς και μουσικολογικά σχόλια.
Συνοδεύεται με ψηφιακό δίσκο με πάνω από 200 ηχητικά παραδείγματα και συνεντεύξεις, που σχετίζονται με τα τραγούδια που καταγράφονται και αναφέρονται στο βιβλίο.
Είναι προϊόν εργασίας 60 και πλέον χρόνων του μουσικολαογράφου Παντελή Καβακόπουλου, ο οποίος γύρισε όλη την Κρήτη καταγράφοντας, ηχογραφώντας, συζητώντας με τους μουσικούς και αποτυπώνοντας τη μουσική και τους χορούς σε σημειογραφία.
Περιεχόμενα του Βιβλίου
Περιλαμβάνεται DVD-ROM με ηχογραφήσεις των τργουδιών,
- Αθηνά Κατσανεβάκη, "Βλαχόφωνα και Ελληνόφωνα Τραγούδια της Περιοχής Βορείου Πίνδου", Ελληνικά & Αγγλικά, Αθήνα: ΙΕΜΑ, 20017
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει μία διεπιστημονική προσέγγιση του μουσικού πολιτισμού της Δυτικής Ελλάδας αρχίζοντας από την κεντρική της ζώνη, την οροσειρά της Πίνδου και συνεχίζοντας στις δύο πλαγιές της: την Ήπειρο και την Δυτική Μακεδονία. Συνδυάζει διαφορετικά πεδία έρευνας: Ιστορία και Μουσική Αρχαιολογία με Εθνομουσικολογία, αλλά ακόμη συνδυάζει γνώση και αναζητά επιστημονική συμβουλή από πολλά άλλα διαφορετικά πεδία έρευνας όπως την γλωσσολογία, την λαογραφική έρευνα, την Βυζαντινή μουσικολογία και την κοινωνική ανθρωπολογία με τρόπο τέτοιο ώστε να παρουσιάσει μία σφαιρική εικόνα αυτού του πολιτισμού και να δοκιμάσει την ορθότητα των συμπερασμάτων που αποκτήθηκαν μέσα σε αυτά τα δύο κύρια πεδία έρευνας: την Εθνομουσικολογία και την Ιστορική έρευνα.
Ξεδιπλώνοντας ένα εκτεταμένο μουσικό σύστημα με την μουσική του διαλεκτολογία σε μία εκτεταμένη περιοχή των Νοτιο-Δυτικών Βαλκανίων η έρευνα αυτή κατέληξε στο να αποκαλύψει άγνωστες μουσικές φόρμες και νομοτέλειες που παρουσίασαν ένα ενδιαφέρον ιδιαίτερο ως ερμηνευτικά εργαλεία σε σχέση με το μουσικό παρελθόν της περιοχής αυτής. Τα μουσικά πολιτισμικά επίπεδα που εντοπίστηκαν στις διαφορετικές αλλά βαθιά συσχετιζόμενες εθνοτικές ομάδες φέρνουν στην επιφάνεια ερωτηματικά σχετικά με τις «κανονικές» και γενικά αποδεκτές απόψεις σχετικά με την διγλωσσία, την εθνοτική (ethnic) ή εθνική με την έννοια του ευρωπαϊκού national, ή με άλλους τρόπους προσδιοριζόμενη ταυτότητα, το ζήτημα της οριακότητας (marginality), το ζήτημα του μειονοτισμού (minoritism) και της εθνικής ομοιογένειας - ομογενοποίησης, την διαεθνική έρευνα όπως επίσης την διασυνοριακή ανάλυση. Ακόμη αναδύει ερωτήματα και παρουσιάζει ως πλέον απαραίτητη την εκτεταμένη Ιστορική έρευνα μαζί με την εκτεταμένη συστηματική επιτόπια έρευνα για την επανεξέταση των αποτε- λεσμάτων και των μεθόδων της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Ταυτόχρονα το ξεδίπλωμα των άγνωστων μουσικών νομοτελειών που αποκαλύφθηκαν στο πεδίο της επιτόπιας έρευνας επέτρεψε νέες ερμηνείες του μουσικού παρελθόντος της Αρχαίας Ελλάδας και της Βαλκανικής αρχαιότητας, αποκαλύπτοντας ότι το μακρυνό παρελθόν δεν είναι ένας ξεχωριστός χώρος απομονωμένος στις Ιστορικές πηγές αλλά ένας τρόπος να ανακυκλώνει και να επανεφευρίσκει κανείς την ζωή και τον πολιτισμό στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των ανθρώπινων κοινωνιών.
Περιλαμβάνεται DVD-ROM με ηχογραφήσεις των τραγουδιών και βιντεοσκοπίσεις των χορών,
-
Π. Καβακόπουλου, "Σκοποί και Χοροί της ΒΔ Μακεδονίας", Ελληνικά & Αγγλικά, Αθήνα: ΙΕΜΑ, 2005-2010
Το βιβλίο αυτό αποτελεί έργο αναφοράς στον παραδοσιακό μουσικοχορευτικό πολιτισμό της ευρύτερης περιοχής της Βορειοδυτικής Μακεδονίας εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων. Πρόκειται για μια συγκεντρωτική παρουσίαση, που πραγματοποιείται για πρώτη φορά, και περιλαμβάνει αναλυτικές μουσικές καταγραφές σε παρτιτούρα 200 τοπικών οργανικών σκοπών καθώς και ανάλυση και παρουσίαση με σκίτσα της μουσικοχορευτικής δομής 35 διαφορετικών τοπικών χορών. Αποτελεί προϊόν εργασίας 40 χρόνων του Π. Καβακόπουλου, ο οποίος γύρισε όλη την περιοχή καταγράφοντας, ηχογραφώντας και συζητώντας με τους ντόπιους μουσικούς. Με βάση το έργο αυτό μάλιστα, τιμήθηκε πρόσφατα με το "Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών".
Το βιβλίο είναι δίγλωσσο (Ελληνικά-Αγγλικά) και περιλαμβάνει 2 CD ήχου με αποσπάσματα επιτόπιων ηχογραφήσεων, από τις οποίες προέκυψαν οι μουσικές καταγραφές που εμπεριέχονται σ’ αυτό.
Η έκδοση αυτή εντάσσεται στον ευρύτερο τομέα δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου, που αφορά στην καταγραφή, την ψηφιοποίηση και την προβολή του Ελληνικού Μουσικού Πολιτισμού ενώ πρόκειται να ακολουθήσουν εκδόσεις και για άλλες περιοχές.
Η επίσημη παρουσίαση της έκδοσης έγινε την Τετάρτη 2 Ιουνίου, 20:00, στον πολιτιστικό χώρο του βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ. Η εκδήλωση υπάρχει σε video εδώ.
-
Ν. Τουμπακάρη, Κ. Μόσχος, Μ. Τόμπλερ, "Μουσικό Ανθολόγιο Δημοτικού", Έκδοση Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Αθήνα 2009
-
Κ. Μόσχος, Μ. Κανδυλάκη, Μ. Τόμπλερ, "Μουσικό Ανθολόγιο Γυμνασίου", Έκδοση Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Αθήνα 2008
Μαυροειδής, Μάριος Δ., "Οι τρόποι της παραδοσιακής μουσικής" , Αθήνα: ΙΕΜΑ, 1992
Ulrich, Michels, "Atlas zur Musik" τόμοι I-II, μετάφραση και μουσικολογική επιμέλεια: ΙΕΜΑ, Αθήνα: Φίλιππος Νάκας,1996
"Παπαϊωάννου, Γιάννης Α. - Πλήρης κατάλογος έργων", Σύνταξη και επιμέλεια: ΙΕΜΑ, Αθήνα: Φίλιππος Νάκας, 1990.
Μουσικό Εκδοτικό Σύστημα
Στο I.E.M.A. λειτούργησε το πρώτο ψηφιακό μουσικό εκδοτικό σύστημα στην Ελλάδα μέσα από την εμπειρία και τα επιμορφωτικά σεμινάρια του οποίου διαμορφώθηκε στην πορεία μια ολόκληρη γενιά αντιγραφέων μουσικών κειμένων. Χρησιμοποιούνται όλα τα επαγγελματικά λογισμικά επεξεργασίας παρτιτούρας (Finale, Sibelius, Encore, Mosaic), την σελιδοποίηση κειμένων (QuarkXpress, PageMaker, MSWord) και τον σχεδιασμό (Adobe Illustrator, Freehand, Photoshop). Eπιπλέον στο I.E.M.A. έχει αναπτυχθεί ειδικό λογισμικό επεξεργασίας βυζαντινής παρτιτούρας το οποίο έχει ήδη χρησιμοποιηθεί στις εκδόσεις του.
Παραγωγές
Στο εκδοτικό σύστημα έχουν προετοιμαστεί ψηφιακά ήδη για λογαριασμό του I.E.M.A ή τρίτων:
- Πάνω από 200 μουσικά έργα Ελλήνων συνθετών (M. Xατζηδάκι, M. Aδάμη, Θ. Mικρούτσικου, X. Ξανθουδάκη, X. Bρόντου, Γ. Mαρκόπουλου, Γ. Κουρουπού, Θ. Aντωνίου, Δ. Tερζάκη, κ.ά.) που αντιστοιχούν σε 8.000 σελίδες μουσικής
- 10 μουσικά βιβλία (X. Ξανθουδάκη, M. Γρηγορίου, Γ.A. Παπαϊωάννου, «Άτλας της Mουσικής», M. Mαυρειδή, Π. Καβακόπουλου κ.α.) που αντιστοιχούν σε 3.000 σελίδες
- Διάφορες εκπαιδευτικές εργασίες του I.E.M.A όπως π.χ. για τους κύκλους σεμιναρίων του ΙΕΜΑ καθώς και το εκπαιδευτικό υλικό και το "Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ - Εκπαίδευση και Πολιτισμός".
- Βιογραφικοί και εργογραφικοί κατάλογοι 25 Ελλήνων συνθετών.
Οι ακόλουθες εκδόσεις προετοιμάζονται:
- Ψηφιακή Μουσική, Εκπαίδευση και Κατάρτιση (Ε. Βαγεννά, Γ.-Α. Ζάννος, Γ.-Μ. Κλήμης, Κ. Μόσχος, Α. Πλέσσας, Γ. Φρίγκας)