Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

θρησκευτική Ακολουθία (λέγεται και "ολονυκτία") που αρχίζει μετά το τέλος της Ακολουθίας του Εσπερινού και διαρκεί όλη την νύκτα, ώς τον όρθρο. Θρησκευτικής μορφής αγρυπνία γίνεται επίσης δίπλα στο σώμα του νεκρού, από τους συγγενείς και φίλους (για να μην περάσει πάνω του γάτα, οπότε σύμφωνα με τις παραδόσεις ο νεκρός θα γίνει βρυκόλακας). Αγρυπνίες γίνονταν και κατά τους προχριστιανικούς χρόνους, οπότε ονομάζονταν "παννυχίδες"ή "πάννυχα"(όργια). Οι αρχαίοι επίσης τηρούσαν κατά τη νύχτα της παραμονής των περισσότερων θρησκευτικών τους εορτών παννυχίδες, που είχαν χαρακτήρα μυστηρίου. Μεταξύ άλλων παννυχίδων, διάσημες υπήρξαν η της Επιδαύρου (προς τιμήν του Ασκληπιού) και η των "Ελευσινίων Mυστηρίων". Επίσης αναφέρεται ότι στην Πάφο της Κύπρο γινόταν κατά τα Αφροδίσια "παννυχίς", αφού προηγουμένως οι συμμετέχουσες έλουζαν ομαδικά τα μαλλιά τους. Η Aκολουθία των εκκλ. Αγρυπνιών συνίσταται από ευχές, κανόνα, προφητείες ψαλμών, Ευαγγέλιο, διδαχή και τελείται κατά την παραμονή των μεγάλων δεσποτικών εορτών (Χριστούγεννα, Θεοφάνια, Πάσχα, Ανάληψις), κατά την εορτή της Κοιμήσεως, κατά τις εορτές του πολιούχου κάθε πόλης, κ.λπ. Αξιόλογη Αγρυπνία, είναι επίσης εκείνη της νύχτας του Επιταφίου. Εκτός των εκκλ. Αγρυπνιών γίνονται και "κοσμικές"σε σπίτια, μετά από διάφορα "ταξίματα". Αν η Αγρυπνία γίνεται τη Μεγάλη Σαρακοστή, ψάλλεται επανειλημμένα το "μοιρολόγι του Χριστού".