Skip to main content.

Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

Αινιάν Αλέκος Θ.

(Πειραιάς 1907 - Αθήνα 1983):σύγχρονη πολυτάλαντη μουσική προσωπικότητα:συνθέτης, μαέστρος χορωδιών και ορχηστρών, θεωρητικός και δάσκαλος μουσικής. `Ηταν γόνος επιφανούς στρατιωτικής οικογένειας με καταγωγή από την Κων/πολη. Σπούδασε αρχικά στο Ωδείο Πειραιώς με τον Φ. Οικονομίδη και μετά, στο Ελληνικό Ωδείο (με τους Π. Γλυκοφρύδη και Μ. Βάρβογλη) αποφοιτώντας το 1931. `Εκανε επίσης μαθήματα με τον . Στο μεταξύ από το 1928 είχε προσληφθεί ως καθηγητής μουσικής στο πρότυπο Λύκειο "Σταυριανού". Παρότι δεν βιογραφείται στις εγκυκλοπαίδειες και στα σχετικά μουσικολογικά βιβλία (φωτεινή εξαίρεση το "Λεξικό Ελλήνων Συνθετών"της Αλέκας Συμεωνίδου) υπήρξε από τις πιο αξιόλογες προσωπικότητες (όχι μόνο στον χορωδιακό αλλά και στον ευρύτερο μουσικό χώρο), πάντοτε ιδιοφυής, αυτενεργός, αγέρωχος, πεισματάρης, σε πολλά αυτοδίδακτος και οπωσδήποτε ξεκομμένος από τις πηγές της καλλιτεχνικής εξουσίας του τόπου· γι' αυτό και σχετικά άσημος (ολοκληρώνοντας το στίγμα του ανδρός, αναφέρουμε συμπληρωματικά ότι και τα έπιπλα του τα κατασκεύαζε μόνος του, ενώ στο κουδούνι του σπιτιού του ήταν γραμμένη η λέξη "Εγώ"!...). Επινόησε μοναδική μέθοδο διδασκαλίας σολφέζ και αρμονίας, στηριγμένη στην έρευνα και μελέτη του ήχου (στον προσανατολισμό που βάδισε με υποδεέστερο κατά τη γνώμη μας τρόπο το "σύστημα Χίντεμιτ"και άλλα διεθνή παρόμοια συστήματα). Αυτή η μέθοδος, μπορεί να μην παρουσίαζε αισθητική τελειότητα και να μην προσέγγιζε τη λεπτοφυία της "εξελιγμένης"γαλλικής αρμονίας (των Ντυμπουά, Ζεντάλζ, Καικλέν, Σαπυί, Λαβινιάκ, κ.ά.), όμως εγγυάτο ταχύτατη και ακριβέστατη μάθηση, όντας το "μυστικό όπλο"του Αινιάν στο τιτάνιο χορωδιακό και ορχηστρικό έργο που επιτέλεσε. Αρχικά ίδρυσε στον Πειραιά το 1938, την πρώτη "Παιδική χορωδία Ελλάδος", δίνοντας μαζί της 15 συναυλίες. Το 1940 ίδρυσε στην Αθήνα ένα νέο συγκρότημα, τη "Χορωδία Αινιάν", την κατοπινή γυναικεία ορχήστρα πνευστών "Αινιάν Τζαζ"που ώς το 1947 έδωσε 460 συναυλίες (Αλέκα Συμεωνίδου). Κατόπιν έζησε στο Παρίσι (ώς το 1950) εργαζόμενος ως ενορχηστρωτής. Γύρισε στην Ελλάδα και το 1953 ίδρυσε την "Εκκλ. Χορωδία"(που παρουσιάστηκε σε 30 ραδιοφωνικές εκπομπές) και το ανδρικό φωνητικό σύνολο "Χορωδία Αινιάν"(με το οποίο πραγματοποίησε 144 εμφανίσεις-ηχογραφήσεις στο ΕΙΡ). Παράλληλα διηύθυνε την Ελαφρά Ορχ. του ΕΙΡ (σε διάφορα κομμάτια και σε ελαφρά τραγούδια του, όπως:"Ξαστεριά", "Λείπεις εσύ", "Στη βεράντα σου", "Σερενάτα", "Κάτω στο γιαλό", "Το γατάκι", "Ο Ντιντής", "Ν' αγαπήσεις τη τζαζ", "Σε νοσταλγώ", "Κούκλα μου εσύ", "Βρέχει", "Χωρίς φιλί", "Ριρή", "Το βαλς της νοσταλγίας", κ.λπ.). Το 1960 εγκαταστάθηκε στη Λαμία, όπου οργάνωσε τη "Δημοτική χορωδία Λαμίας", με την οποία εμφανίστηκε σε διάφορα Φεστιβάλ, αποσπώντας διεθνή βραβεία (Β' βραβείο στο Αρέτσο Ιταλίας 1960, κ.λπ.). Παράλληλα δημιούργησε τη μοναδική στην Ελλάδα Μουσική Σχολή-Οικοτροφείο με δωρεάν φοίτηση-στέγαση ταλαντούχων φτωχών παιδιών από όλη την Ελλάδα (σε "βίο παράλληλο"προς το "Ospedale della Pietà"του Βιβάλντι...). Στις 20.4.1964 έγινε η πρώτη εμφάνιση της "Συμφωνικής Ορχήστρας Πνευστών και Χορωδίας"του Δημοτικού Ωδείου Λαμίας, στο "Ακροπόλ", `Ομως, τον ίδιο χρόνο, η Σχολή-Οικοτροφείο διαλύθηκε και ο Αινιάν μετέφερε τη δραστηριότητά του στον Πειραιά, όπου με επιχορήγηση του Δήμου (1964-65) και του ΕΟΤ (1965-66) οργάνωσε τη "Δημοτική Χορωδία Πειραιώς". Το 1966 επανιδρύει τη "Χορωδία Αινιάν", με την οποία περιόδευσε σε όλη την Ελλάδα δίνοντας ώς το 1969 μεγάλο αριθμό συναυλιών με εξαιρετική επιτυχία (τραγούδησε επίσης στον "Ηλιο τον Πρώτο"του Γ. Μαρκόπουλου, που κυκλοφόρησε και σε δίσκο). Παράλληλα, στο διάστημα 1968-1969, διετέλεσε διευθυντής στο "Ορφείο Αθηνών". Το 1977 ίδρυσε το μη κερδοσκοπικό Σωματείο "Αρμονία Αινιάν"με προοπτική να οργανώσει μαζί με την ήδη υπάρχουσα μικτή ομώνυμη Χορωδία (που ήταν μετεξέλιξη της προαναφερμένης "Χορωδίας Αινιάν") και ορχήστρα πνευστών, όμως δεν πρόφθασε να χαρεί το έργο του. `Εδωσε μια μόνο συναυλία στο Χίλτον. Τότε, παρουσίασε ορχήστρα από 20 παιδιά-μαθητές του, που, όταν τελείωσε το ορχηστρικό μέρος (με έργα Μπετόβεν, Μπαχ, κ.λπ.), οι μουσικοί άφησαν τα όργανα και όρθιοι, υπό τα έκπληκτα μάτια του κοινού, τραγούδησαν ως πολυφωνική χορωδία ποικίλο ρεπερτόριο με λαμπρά αποτελέσματα... Οι μαθητές του συνθέτουν ευρύτατο φάσμα καλλιτεχνών κάθε είδους μουσικής (από την εκλεκτή φλαουτίστα Στέλλα Γαδέδη και τον έξοχο θεωρητικό Γ. Διαμαντή, ώς τους εξαίρετους μαέστρους χορωδιών Γιώργο Κακίτση, Λευτέρη Μπινιάρη, Ορέστη Δαόπουλο, τον γνωστό μουσουργό Ιωσήφ Μπενάκη, τους συνθέτες της "τζάζ"και της κλασικής μουσικής Μηνά Αλεξιάδη και Θωμά Σλιώμη, τον συνθέτη και θεωρητικό Δημ. Μηνακάκι, τον τρομπονίστα και αρχιμουσικό Νικόλαο Κοσκινά, τον κοντραμπασίστα Λάζαρο Σπυρίδη, τον κλαρινετίστα Ηλία Κολοβό, τον τρομπονίστα Παν. Στέφο, την κιθαρίστρια Όλγα Καλογρηάδου, την τραγουδίστρια και συνθέτιδα Δωροθέα Γεράρδη, τη συνθέτιδα Σωτηρία (Τίτη) Αδάμ, τη μουσικό και δημοσιογράφο Χαρά Αργυροπούλου, την υψίφωνο Αγγελική Τσιτριμπίνη (που κατέχει το Αρχείο του), τον πασίγνωστο σύγχρονο τροβαδούρο Διονύση Σαββόπουλο, τον κιθαρίστα Δημήτρη Ζαφειρέλη, ή ακόμα, το περίφημο γυναικείο "Τρίο Μέλοντι"). Στους μαθητές του και οι:Κορνήλιος Διαμαντόπουλος, Σεραφείμ Κτενάς, κ.ά. Συνέθεσε χορωδιακά τραγούδια (γράφοντας ο ίδιος τους στίχους) που βρίσκονται στο ρεπερτόριο όλων των ελληνικών χορωδιών και έχουν δισκογραφηθεί, όπως:"Έρημα δάση", "Η νεραντζούλα", "Το φθινόπωρο", "Η βεράντα", "Λείπεις Εσύ", "Κασσιανή", "Συννεφιά", "Ξαστεριά", "Το γατάκι", "Ύμνος της Χορωδίας", "Χωρισμός", "Η ηχώ", "Σερενάτα", "Το πεύκο", "Νυχτερινό", "Το ταξίδι", "Η Μαριώ", "Το τραγούδι της δουλειάς", «Νά'ξερες λύπη», "Το βράδυ", "Εσύ", "Ύμνος στον Δία", "Η καμπάνα", "Κουαρτέτο σε παλιό στυλ"(εκτελείται με bouche ferme'e), κ.λπ. Στα έργα του ανήκουν και ορχηστρικές συνθέσεις για πνευστά που γράφτηκαν όλες στο 1ο μισό της δεκαετίας του 1960, όπως:"Φούγκα και στρέτο", "Σερενάτα στη νύχτα", "Ο τάφος του κλέφτη", "Ελληνικός γάμος", "Προσμονή στο ηλιοανέβασμα", κ.λπ. Επίσης, την περίοδο 1938-1940 συνέθεσε το ορατόριο-παραμύθι "Η Δημιουργία του Κόσμου"(για υψίφωνο, χορωδία και ορχήστρα πνευστών έργο που αναθεώρησε στο διάστημα 1964-1969 και τελικά το άφησε ημιτελές). Έγραψε τα θεωρητικά βιβλία:"Θεωρία-Σολφέζ"(1940 και 1964), "Τρίφωνη Αρμονία"(1940 και 1964), "Τετράδων Αρμονία"(1964 και 1970), "Φυσιολογία της Μουσικής ποιότητος"(1970) και "Jazz, αρμονία, ενορχήστρωση"(1983). Μελοποίησε τη βυζ. Λειτουργία σε πολυφωνική χορωδιακή μορφή, αντιμετωπίζοντας το "Πιστεύω"ως recitativo για "σόλο"φωνή (δεν προσδιορίζεται το είδος) και μικτή χορωδία. Η πρώτη εκτέλεση αυτού του "σόλο"έγινε από τον Αλ. Δημήτριεφ, διευθυντή της χορωδίας του Ρωσικού Ναού Αθηνών. (Ο Γ. Φιλόπουλος παραθέτει με επιφύλαξη την πληροφορία ότι ο Αινιάν έχει συνθέσει ένα ακόμη "Πιστεύω"για μπάσο "σόλο"και μικτή χορωδία). Έγραψε επίσης "Λειτουργικούς ύμνους"(αδημοσίευτους), "Δοξολογία", "Οκτώηχο", 4 "Α[ινε~ιτε", "Εγκώμια"της Μ. Εβδομάδας, κ.λπ. Τέλος, στο διάστημα 1970-1972 ξεδιπλώνοντας κι άλλη πτυχή του ταλέντου του, έγραψε το βιβλίο "Ο κ. Περίγελος: καθημερινές ιστορίες της ζωής σε σκωπτικό τόνο". Πέθανε από καρκίνο.

,





Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
Λήμμα: