Αλύπιος αρχαίος μουσικογράφος, του οποίου σύγγραμμα με τίτλο "Εισαγωγή Μουσική "διασώθηκε ώς τις μέρες μας. Το "πότε έζησε"έχει προκαλέσει σφοδρές διχογνωμίες, που σχετίζονται προς τις θεωρητικές διαμάχες για την αρχαία μουσική (άλλωστε τον αναφέρει ονομαστικά μόνον ο Κασσιόδωρος:De Musika, κεφ.3). Ο πολύς Meibomus (1652) στηριζόμενος στο ότι ο Αλύπιος αναφέρει 15 τονικά χρώματα (έναντι 13 του Αριστόξενου και 7 του Πτολεμαίου) τον θεωρεί παλαιότερο του Πτολεμαίου και τον τοποθετεί κατά τον 2ο μ.Χ. αι. Αντιθέτως, νεότεροι θεωρητικοί (μεταξύ των οποίων και οι Caesar, Ambros, Gevaert, Κ. Jan) στηριζόμενοι αφ' ενός στο όνομα αφ' ετέρου στο μη έγκυρο των διδασκαλιών του Πτολεμαίου, θεωρούν τον Αλύπιο μεταγενέστερό του και τον τοποθετούν, άλλοι στον 3ο και άλλοι στον 4ο μ.Χ. αι. Ως προς το σύγγραμμά του, θεωρείται σημαντικότατο γιατί παρέχει στοιχεία μεγάλης επιστημονικότητας. Ο ορισμός του Αριστόξενου αφορά μόνο την αρμονική, ενώ ο Αλύπιος καθορίζει 3 συνιστώσες της μουσικής:"αρμονικήν", "ρυθμικήν", "μετρικήν", που τις χαρακτηρίζει ως συνεκτικότατες, δηλαδή σε στενότατη αλληλεξάρτηση. Η σπουδαιότερη φυσικά ("πρώτην τε τάξει") είναι η αρμονική ("]η περ`ι τ`ο ]ηρμοσμένον πραγματεία"). Επεξηγεί τα 7 στοιχεία που κατ' αυτόν συνθέτουν την αρμονική και ασχολείται με την περιγραφή των 15 τρόπων (τόσο στο διατονικό όσο και στο χρωματικό γένος). Αυτή η περιγραφή διασώζεται περίπου πλήρης. `Εχει όμως χαθεί η σελίδα που περιέχει την περιγραφή του αιόλιου τρόπου (από την παρανήτη συνημμένων και εξής, κατά το εναρμόνιο γένος). Έτσι η περιγραφή σταματάει στην παρυπάτη μέσων του υποφρύγιου τρόπου. Το έργο αποτελεί επίσης την πληρέστερη και ασφαλέστερη από τις διασωθείσες πηγές τις σχετικές με την αρχαία παρασημαντική. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι ο Αλύπιος παραθέτει 2 διαφορετικά σημειογραφικά συστήματα. Το αρχαιότερο αφορά στην ενόργανη μουσική και είναι μίγμα ψηφίων του ελλ. αλφαβήτου και αρχαϊκών σημείων (ίσως ανατολικής προέλευσης). Το νεότερο αποτυπώνει τη φωνητική μουσική και συντίθεται κατά βάση από ψηφία του ιωνικού αλφαβήτου. Πολλά από τα σύμβολα του Αλύπιου απαντούν σε μουσικά κείμενα ήδη από τον 3ο π.Χ. αι. Τέλος πρέπει οπωσδήποτε να σημειωθεί για τους ενδιαφερόμενους, ότι το έργο του Αλύπιου εκδόθηκε πρόσφατα από τον εκδοτικό Οίκο "Γεωργιάδη"περιλαμβανόμενο στον τόμο "Αρχαίοι Αρμονικοί Συγγραφείς"(Αθήναι 1995). ,
|
|