Αμβρόσιος Μεδιολάνων (340-397):ο εκ των σοφών του 4ου αι. και μέγας μουσικός· ο διαμορφωτής του "Αμβροσιανού μέλους"κατά μίμηση της αρχαίας ελλ. μουσικής (Cantus Ambrosianus) γεννήθηκε στη Γαλλία. Με το θάνατο του πατέρα του πήγε στη Ρώμη, όπου τιμήθηκε από τον αυτοκράτορα Ουαλεντιανό με διάφορα αξιώματα, μεταξύ των οποίων και του συγκλητικού. Το 374 διορίστηκε επίσκοπος Μεδιολάνων, όταν οι πολυάριθμοι Αρειανοί της πόλης βρίσκονταν υπό την προστασία της αυτοκράτειρας Ιουστίνης και τελούσαν ελεύθερα τις θυμελικές Ακολουθίες τους. Έτσι το 386 ο Αμβρόσιος, για να ενισχύσει τις πνευματικές δυνάμεις των πιστών του, διέταξε να ψάλλονται οι ύμνοι "κατ`α τ`ο {εθος τ~ων [ανατολικ~ων [εκκλησι~ων [εξ ]υπαμοιβ~ης". Το γεγονός αυτό, που άλλωστε αναφέρει και ο Αυγουστίνος (Conf. lib. IX, c. 7), θεωρείται από τον Γ. Ι. Παπαδόπουλο εξαιρετικά σπουδαίο για την Ιστορία της εκκλ. μουσικής, γιατί αποδεικνύει ότι είναι η Ανατολική Εκκλησία που έχει τα μουσικά πρωτεία και ότι με τον τρόπο αυτό, η Δυτική Εκκλησία ακολουθεί... Αλλά και ο Αλέξης Σολομός γράφει σχετικά τα εξής:"Γύρω στα 400 ο επίσκοπος του Μιλάνου Αμβρόσιος "εισάγει"για πρώτη φορά στη Δύση τους αντιφωνικούς ψαλμούς. Παίρνει, δίχως άλλο, το παράδειγμα απ' τους αρειανούς της Ιταλίας, που ο ίδιος κατορθώνει, ύστερα από αγώνα, να εκμηδενίσει. Ο λειτουργικός κανόνας του Αμβρόσιου, βασισμένος στην ελληνική και συριακή παράδοση, είναι, μπορεί να πη κανένας, η "Αντιθάλεια των Λατίνων". Η Δυτική εκκλησία κάνει το πρώτο της καλλιτεχνικό βήμα πάνω στα χνάρια της Ανατολικής". Ο Αμβρόσιος, εκτός από τη διαρρύθμιση του νέου Τυπικού της Δυτικής Λειτουργίας κατά τα της Ανατολής, έγραψε και "περί Μουσικής". Γνωρίζοντας καλά τον τονισμό της αρχαίας ελλ. μουσικής καθώς και τη χρήση του μονοσύλλαβου αρχαίου ελλ. "σολφέζ"μέσω των συλλαβών "τε", "τα", "τη", "τω", εφεύρε τη μονοσύλλαβη "Παραλλαγή"για τη διαπασών, "Νε", "ου", "τως", "ουν", "α", "να", "βαι", "νε", "ου", "τως", "και", "κα", "τα", "βαι", "νε". (:"Ο}}υτως ο@υν [ανάβαινε, ουτως κα`ι κατάβαινε"). Εφαρμόζοντας αυτούς τους φθόγγους και στα κοινά τετράχορδα της αρχαίας ελλ. μουσικής και προεκτείνοντας ώς τη "δ`ις Διαπασ~ων", ιδού το "Αμβροσιανό μέλος"!!... Η μονοσύλλαβη "Παραλλαγή"σώζεται και είναι γραμμένη στα πρώτα φύλλα πολλών μουσικών χειρογράφων της Παπαδικής του Παλαιού συστήματος. `Οπως άλλωστε φαίνεται και από το "Αντιφωνάριο"του Αμβρόσιου, όλο το σύστημά του στηριζόταν σε 4 ελλ. διατονικά μέλη (ή τρόπους):τους δώριο, φρύγιο, λύδιο και μιξολύδιο. Αναφέρεται επίσης ότι ο διακριτικός χαρακτήρας του "Αμβροσιανού μέλους"ήταν ο ρυθμός. Προσθέτουμε ότι ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Μουσική εδράζεται στη μέθοδο του Αμβρόσιου (η οποία δέσποσε στη Δύση επί 2 αιώνες, κυρίως γιατί προσέγγιζε την αρχαία παράδοση της εκκλ. μουσικής). Η Εκκλησία (Ανατολική και Δυτική) τιμά τη μνήμη του στις 7 Δεκεμβρίου. ,
|
|