Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

όρος της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας για το "παρεμβαλλόμενο"άσμα, όπου τουλάχιστον ένα από τα πρόσωπα του δράματος τραγουδάει σε λυρικά μέτρα. Τα άσματα αυτά βρίσκονται ανάμεσα στους διαλόγους των πρωταγωνιστών (μέ ή χωρίς τη συμμετοχή του χορού). Επομένως (κατά τον Α. Δ. Σκιαδά) ο όρος δηλώνει εκείνα τα "μεταβαλλόμενα"διαλογικά μέρη που δεν εκφράζονται αποκλειστικά με τους γνωστούς στίχους του διαλόγου (ιαμβικά τρίμετρα, τροχαϊκά τετράμετρα, κ.λπ.) αλλά αποτελούνται εν όλω ή εν μέρει από λυρικά τμήματα. Ο παλαιότερος όρος "τα αμοιβαία", χαρακτήριζε συλλήβδην κάθε μορφή διαλόγου (απαγγελόμενου ή τραγουδισμένου) σε όλες τις ποιητικές μορφές (αδιακρίτως αν ήταν έπος, λυρικό ποίημα ή δράμα). Ο νεότερος όρος αφορά στην τραγωδία και απαιτεί απαραιτήτως την ύπαρξη της λυρικής μετρικής (ολικά ή μερικά). Για τέτοια τραγούδια των από σκηνής ηθοποιών μιλάει άλλωστε και ο Αριστοτέλης ("Περί ποιητικής"12, 1452b 18). Με βάση τη μετρική μορφή διακρίνονται 2 βασικές ομάδες:το καθαρά "λυρικό αμοιβαίον"(που αποτελείται αποκλειστικά από τραγουδισμένους στίχους) και το "ημιλυρικό"(ή "επιρρηματικόν", στο οποίο παράλληλα με το λυρικό άσμα προβάλλονται και διαλογικοί στίχοι). Συχνά οι δύο ομάδες διαδέχονται η μία την άλλη ("Ικέτιδες"825-865 / 866-910). Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις μικτού τύπου, όπου οι δύο ομάδες αλληλοσυνάπτονται σε "λυρικό-ημιλυρικό αμοιβαίον"("Χοηφόροι"306-478, ή "Ανδρομάχη"501-544).