Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

λυρικό μουσικό παραμύθι του Μανώλη Καλομοίρη, σε 2 μέρη και ιντερμέδιο. Είναι βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Γ. Καμπύση, με μετατροπή του δραματικού τέλους σε ..."χάππυ-εντ". Αυτή η μετατροπή έγινε τον Δεκέμβριο 1944, ενώ η μουσική γράφηκε το 1945 (β' επεξεργασία το 1948). Η υπόθεση έχει περιληπτικά ως εξής:"Η Μάρω (σοπράνο) ψάχνοντας να βρει τη μάνα της μέσα στη σκοτεινή κι ανταριασμένη νύχτα μπαίνει σε έναν μυστηριώδη πύργο και συναντάει το πανέμορφο μαρμαρωμένο βασιλόπουλο (τενόρος) που της λέει ότι, αν βρεθεί μια κοπέλα να μείνει ξάγρυπνη στον πύργο ώς την ανατολή, τότε τα μάγια θα λυθούν κι αυτή η ατρόμητη κοπέλα θα γίνει γυναίκα του. Η Μάρω παίρνει τη μεγάλη απόφαση και αντιμετωπίζει θαρραλέα τη Λάμια του πύργου (μπάσος), εκείνη που μαρμάρωσε το βασιλόπουλο για να εκδικηθεί το γερο-βασιλιά πατέρα του. Στη συνέχεια, και για να πάρει περισσότερο κουράγιο, η Μάρω καταφέρνει τον `Ερωτα (σόλο μπαλαρίνα) να την τοξεύσει. Πέφτει σε έκσταση, ενώ καταφθάνει η Αραπίνα με τους κουρσάρους για να λεηλατήσουν τον πύργο. Η Αραπίνα (μετζο-σοπράνο) αντιλαμβάνεται την κατάσταση και, αποφασίζοντας να είναι αυτή που θα ξενυχτήσει το βασιλόπουλο, απομακρύνει τους κουρσάρους φοβίζοντάς τους. Η Μάρω συνέρχεται, αλλά φυλακίζεται από την Αραπίνα. Την ελευθερώνει το βασιλόπουλο, που στο μαγεμένο διάβα του ανοίγουν αυτόματα όλες οι πόρτες. Η Μάρω υποτάσσει την Αραπίνα, που στο εξής θα εκτελεί μόνο εντολές. Φτάνει και τρίτη ερωτευμένη υποψήφια για ξενύχτι. Είναι η βασίλισσα των `Ασπρων Νήσων (σοπράνο). Η Αραπίνα την πιέζει να της δώσει εντολή να πνίξει την "ανταγωνίστρια"τους Μάρω. Εκείνη δεν θέλει, αλλά στο τέλος πείθεται και υπόσχεται να της δώσει την εντολή αργότερα. Ξημερώνει. Το βασιλόπουλο "ξεμαρμαρώνει"και τραγουδάει την αγάπη του για τη Μάρω. Επεμβαίνει η Λάμια και με ύπουλη καλοσύνη συμβουλεύει το βασιλόπουλο να μη βιάζεται, γιατί είναι κι άλλες που ξενύχτησαν για το χατήρι του...Γίνεται άγριος καυγάς ανάμεσα στις τρεις "διεκδικήτριες"και η εξαγριωμένη Μάρω διατάζει την Αραπίνα να πνίξει τη βασίλισσα των `Ασπρων Νήσων! Εκείνη δεν υπακούει, τραγουδώντας τον έρωτά της για το βασιλόπουλο. Εμφανίζεται ο τυφλός γερο-βασιλιάς (βαρύτονος) και αποκαλύπτει ότι έγινε ένα ομαδικό θαύμα Αγάπης! `Ολες οι γυναίκες του έργου συνέτειναν στο να λυθούν τα μάγια κι έτσι όλες τους θα ικανοποιηθούν ανάλογα... Το παραμύθι τελειώνει "κατ' ευχήν", με τη Μάρω να παίρνει το βασιλόπουλο, την Αραπίνα να γυρίζει στην Μπαρμπαριά και τη βασίλισσα να νοσταλγεί τα ?σπρα Νησιά και τα παλληκάρια που πεθαίνουν εκεί για την αγάπη της". Το έργο "ανέβηκε"από την ΕΛΣ στις 18.12.1945 με μαέστρο τον Λεωνίδα Ζώρα, σκηνοθέτη τον Ρ. Μόρντο, σκηνογράφο τον Γ. Ανεμογιάννη, χορογράφο τον Α. Γριμάνη και διευθυντή χορωδίας τον Μ. Βούρτση. Τραγούδησαν:?ννα Ρεμούνδου (Μάρω), Κ. Δαμασιώτη (Αραπίνα), Φ. Νικήτα (Βασίλισσα Ασπρων Νήσων), Ν. Γλυνός και Γ. Κοκολιός (Βασιλόπουλο), Ν. Παπαχρήστος (Λάμια), Δ. Ευστρατίου (Γερο-βασιλιάς), Γ. Κοκολιός, Ε. Τρωίζος, Γ. Ζάκκας και Θ. Τζενεράλης (4 Κουρσάροι). Τον Έρωτα χόρεψε η Τ. Βαρούτη. Η διάρκειά του είναι περίπου 75'. Κατά τον Γ. Λεωτσάκο, ο Καλομοίρης σ` αυτό το έργο υιοθετεί τις ακόλουθες καινοτομίες:αντικαθιστά το βαγκνερικό εξαγγελτικό μοτίβο (leit-motiv) των παλαιότερων σκηνικών έργων του με χαρακτηριστικούς σκοπούς εμπνευσμένους απ' εκείνους των ηρώων του Καραγκιόζη πριν βγουν στη σκηνή, χρησιμοποιεί τη χορωδία ως οργανικό μέρος της ορχήστρας κι αντί για το ρετσιτατίβο της παραδοσιακής όπερας και τη βαγκνερική ατέρμονη μελωδία (unendliche Melodie), προσφεύγει σε ό,τι αποκαλεί ομιλητική μελωδία (Sprechmelodie;).