απήχημα σύντομη μουσική φράση της βυζ. μουσικής που συμπυκνώνει όλα τα χαρακτηριστικά του "`Ηχου"(διαστήματα της κλίμακας, ύφος, ρυθμική αγωγή). Συνήθως είναι μια μόνο συλλαβή (η γνωστή συλλαβή "νε") και ψάλλεται ως προανάκρουσμα του φθόγγου της βάσης του "Ήχου"στον οποίο πρόκειται να εκτελεστεί το εκάστοτε βυζ. μέλος. Λέγεται και "ενήχημα"ή "προήχημα", αποτελώντας το 1ο από τα 4 βασικά χαρακτηριστικά του "ήχου"(βλ. συστατικά βυζαντινού ήχου). Επ' αυτού, ο "Αγιοπολίτης"δίνει τον ακόλουθο ορισμό:"[ Ενήχημα δ`ε [εστιν ]η το~υ {ηχου [εποβολή, ο#ιόν τι λέγω [ Αναναιές, |οπερ [εστ`ιν <{αναξ {ανες>" (βλ. και άν(ν)ανες). Ανάλογα με την ταχύτητα του μέλους, το απήχημα είναι δυνατόν να είναι σύντομο ή αργό. Τα απηχήματα είναι η μουσική απαγγελία των βυζ. ονομασιών των Ήχων (Ήχος Α' - άνανες, Β' - νέανες, Γ' - νανά, Δ' - άγια, πλάγιος Α' - ανέανες, πλάγιος Β' - νεχέανες, πλάγιος Γ' - αανές, πλαγιος Δ' - νεάγιε). Το σύντομο απήχημα δείχνει ότι η βάση του Α' Ήχου βρίσκεται κατά μείζονα τόνο πάνω από τον φθόγγο Νη. Το αργό απήχημα δείχνει επιπροσθέτως συστηματική εναλλαγή των Ήχων Α'' και Δ'' (με βάση Δι) και του πλαγίου του (βάση Νη), υπνεθυμίζοντας και την τυπική κατάληξη των φράσεων των μελών του Α' ήχου. ,
|
|