Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

το ότι ορισμένα ορθόδοξα εκκλ. μέλη παρουσιάζουν ομοιότητες με μέλη της ασιατικής μουσικής δεν αποτελεί έκπληξη, ούτε φυσικά απόδειξη ότι τάχα η αυθεντική βυζ. μουσική εξαφανίστηκε μετά την `Αλωση και ότι η μεταγενέστερα χρησιμοποιούμενη είναι τάχα παρείσακτη και ανοίκεια. Αντιθέτως, όλοι οι ειδήμονες γνωρίζουν ότι η αραβική μουσική οφείλει την υπόστασή της στην αρχαία Ελλ. Μουσική και ότι οι Πέρσες οφείλουν τη μετρική τους στους `Ελληνες (βλ. "Ιστορία της Aρχαίας Ελληνικής Μουσικής"του Westphal). Υπενθυμίζουμε και τον Πλούταρχο...:"κα`ι Περσ~ων κα`ι Σουσιαν~ων κα`ι Γεδρωσίων πα~ιδες, τ`ας Σοφοκλέους κα`ι Ε[υριπίδου τραγ?ωδίας @?ηδον"(!!...). `Αλλωστε και όλοι οι τόποι καταγωγής των πρώτων Χριστιανών μελωδών ήταν σπουδαία ελληνιστικά κέντρα (των Σελευκιδών και των Πτολεμαίων) όπου η ελληνική γλώσσα είχε καταστεί αυτόχθονη... Αργότερα, οι `Αραβες σοφοί του 10ου και του 11ου αι. ομολογούν ότι πήραν την τέχνη της μουσικής από τους Βυζαντινούς και (κατά τον Γ.Ι. Παπαδόπουλο) εννοούν:τη δημοτική μουσική των Βυζαντινών (για την οποία δεν έχουν διασωθεί γραπτά μνημεία ή ειδικές πραγματείες, παρ' ότι γνωρίζουμε αρκετά ιστορικά και λαογραφικά της χαρακτηριστικά). Εκτός αυτού, είναι οι `Αραβες που διέσωσαν τα αρχαία ελλ. συγγράμματα (του Αριστόξενου, του Αριστείδη Κοϊντιλιανού, κ.λπ.) μέσα από τα οποία αφομοίωσαν πολλά πρακτικο-θεωρητικά στοιχεία, που ασφαλώς πιστοποιούν κραυγαλέα την ελληνική τους ταυτότητα. Συγκεκριμένα, ο ονομαστότερος μουσικός της "κλασικής αραβικής Σχολής"ο Ιμπν Μίσγια (που έζησε στην περίοδο των Ομαγιαδών και πέθανε το 715) δημιούργησε τους 8 "δακτυλικούς τρόπους"(asab΄) για ούτι, κυριαρχώντας στην αραβική θεωρία ώς τον 11ο αι., σε πιστή απομίμηση (πλην ενός) των ελληνικών (και κατόπιν "εκκλησιαστικών") τρόπων. Με βάση αυτούς τους τρόπους έγιναν στη συνέχεια τα μελωδικά πρότυπα και γενικά, όλοι οι "καλλωπισμοί"(τρίλιες, "γκλισάντι", τρέμολα, ποικίλματα) που διαμόρφωσαν το αραβικό μελωδικό "στυλ", το γνωστό ως  zawa'id (το οποίο παρομοιάζεται προς τα αραβουργήματα της αραβικής αρχιτεκτονικής). `Αλλά και ο Ισάκ αλ-Μαουζιλί (767-850), ο εκφραστής της "χρυσής εποχής"της Βαγδάτης και διασημότερος μουσικός που ανέδειξε το Ισλάμ, έγραψε το περίφημο σύγγραμμά του "Risala fi'l-musiqi"("Βιβλίο περί μουσικής") με βάση την Πυθαγόρεια κλίμακα (όμως με ανοδική φορά διαστημάτων, αντί για την αντίστοιχη καθοδική των αρχαίων Ελλήνων). Ακόμα οι `Αραβες (απομιμούμενοι πλήρως τους `Ελληνες), για να διατηρήσουν τα αρμονικά μέλη των `Ηχων και τα ποιητικά μέτρα και για να υποδείξουν την άρση και τη θέση των μακρών και βραχέων χρόνων, τοποθετούσαν μπροστά από το ποίημα ορισμένα ρυθμικά σημάδια από τα ελληνικά, "]ως προκέφαλον μαρτυρίαν το~υ {ηχου κα``ι το~υ ποιήματος". `Εκτοτε, μεταχειρίζονται τα ρυθμικά σημάδια σε κάθε καινούργιο τους μελούργημα, ανεξάρτητα προς το νέο όνομα που του δίνουν. Ας σημειωθεί ότι όλοι οι απλοί και σύνθετοι ρυθμοί τους είναι όμοιοι στα σχήματα με τους ρυθμούς των αρχαίων Ελλήνων κι ακόμα, ότι οι `Αραβες διατηρούν όχι μόνο την "κατά συμφωνία"αρμονική αναλογία των μελών των διαφόρων `Ηχων, αλλά και την αριθμητική τους αναλογία κατά τον μουσικό λόγο των τόνων` δηλαδή, τον "διπλάσιο", τον "τριπλάσιο", τον "επίτριτο", τον "τριπλασιεπίτριτο", τον "επόγδοο". τον "ημιόλιο", κ.λπ. (όπως διατηρούν και όλους τους ορισμούς της ρυθμοποιΐας και μελοποιΐας των αρχαίων Ελλήνων). Γι'αυτό λοιπόν ο Κλοτ μπέης στο σύγγραμμά του «Γενική εποπτεία της Αιγύπτου» (1840) γράφει ότι οι `Αραβες γνώρισαν τη Μουσική από τους `Ελληνες  και διετήρησαν παραποιημένο το όνομά της, ως «μουζίκα». Μόνο το γραπτό μέρος της Μουσικής (την παρασημαντική) παραμέλησαν οι `Αραβες. Αυτό έγινε, είτε ίσως γιατί οι `Ελληνες "το πάλαι βουστροφηδόν έγραφον"(Γ.Ι. Παπαδόπουλος) είτε γιατί η από τ' αριστερά προς τα δεξιά αποτύπωση της ελλ. σημειογραφίας δημιουργούσε σοβαρό πρόβλημα στην αντιθέτως κινούμενη αραβική γλώσσα (βλ. μακάμια, "αλά-τούρκα"μουσική και Οθωμανική μουσική και Ελλάς. Επίσης, για τον ειδικά ενδιαφερόμενο αναγνώστη που θα ήθελε να εντρυφήσει στα μαθηματικά των μικροδιαστημάτων της αρχαίας Ελλ. Μουσικής, συνιστούμε τα θαυμάσια βιβλία των:Γιώργου Λυκούρα "Πυθαγορική Μουσική και Ανατολή", Εκδοτική Παραγωγή «Επτάλοφος ΑΒΕΕ»-Αθήνα 1994 και Χαράλαμπου Χ. Σπυρίδη «Ευκλείδου-Κατατομή Κανόνος», Εκδόσεις «Γεωργιάδης»-Αθήναι 1996).