Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

και δια πασών· (α) όρος που προήλθε από τη φράση "η διά πασών των χορδών συμφωνία"· η συμφωνία μεταξύ της πρώτης και τελευταίας νότας, επομένως το διάστημα 8ης. Ο $Βακχείος ο Γέρων* (Εισ. 11, C.v.J. 294, Mb 3) καθορίζει: "την δε διά πασών [δη λούσι] προσλαμβανόμενος και μέση" (την διά πασών [φανερώνουν, δείχνουν] ο $προσλαμβανόμενος* και η $μέση* [δηλ. η 8η]): H ογδόη ήταν η πιο τέλεια $συμφωνία*. Αριστοτ. Προβλ. XIX, 35α: "η διά πασών καλλίστη συμφωνία". Ο $Πτολεμαίος* θεωρεί το διάστημα της ογδόης το πιο ωραίο και πιο ενωτικό από τα $ομόφωνα*ομοφωνία| ("Των δε ομοφώνων ενωτικώτατον και κάλλιστον το διά πασών"). Η δις διαπασών ήταν η διπλή οκτάβα· όπως λέει ο Βακχείος, το διάστημα ανάμεσα στον $προσλαμβανόμενο*προσλαμβανόμενος| και τη $νήτη* $υπερβολαίων* (βλ. επίσης Αριστοτ. Προβλ. XIX, 14). (β) Ο όρος δια πασών αντικατέστησε, μετά την εποχή του $Αριστόξενου*Αριστόξενος|, τον όρο $αρμονία*. Ο $Νικόμαχος* γράφει: "αρμονίαν μεν καλούντες [οι παλαιότατοι] την διά πασών" (την δια πασών την ονόμαζαν [οι παλαιότατοι] αρμονία).