Skip to main content.

Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

Βιολάκης Γεώργιος

(Σίφνος 1810/20 - Κων/πολις 1911):διαπρεπής πρωτοψάλτης της Μ. Εκκλησίας και μελουργός. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Κων/πολη και τη Χίο (όπου διδάχτηκε το θεωρητικό μέρος της μουσικής από τους Μελέτιο Μοναχό και Νικόλαο Πουλάκi). Κατόπιν πήγε στην Κων/πολη και έψαλλε σε διάφορες εκκλησίες, κυρίως στον `Αγιο Ιωάννη των Χίων, όπου διετέλεσε α' ψάλτης (1854-1875). Στο μεταξύ διδάχτηκε από τον Γρηγόριο Κωνσταντά και κυρίως, από τον Θεόδωρο Φωκαέα όλη τη σειρά των μουσικών μαθημάτων, μελετώντας και ευρωπ. μουσική. Το 1865 αρνήθηκε τη θέση του "άρχοντος πρωτοψάλτη", αλλά δέχτηκε να διδάξει μουσική στη Σχολή της Χάλκης καθώς και στην Ε' και ΣΤ' Πατριαρχικές "Μουσικές Σχολές (μεταξύ των μαθητών του και οι Γεώργιος Γερόπουλος, Κων/νος Κυρ. Κλάββας, Πέτρος Μανέας, Ιακωβος Ναυπλιώτης, Κων/νος Σακελλαρίδης ο Θετταλομάγνης, κ.ά.). Ήταν επίσης μέλος της Επιτροπής που κατασκεύασε το "Ιωακείμειο Ψαλτήριο"("Μουσική Επιτροπή του 1881") καθώς και της "Μουσικής Επιτροπής του 1897", που μελέτησε το χειρόγραφο του Κηλτζανίδη για την αρχαία μουσική γραφή. Το 1875 δέχτηκε τη θέση του πρωτοψάλτη (με λαμπαδάριο τον Νικόλαο Στογιάννη) και την τίμησε ώς το 1905. Πέθανε το 1911 στην Κων/πολη. Μελοποίησε πολλά και διάφορα "]ηδυμελ~η" μαθήματα εκ των οποίων τα "εξωτερικά"δημοσιεύτηκαν το 1872 στο "Απάνθισμα"του Ιωάννου Ζωγράφου. Ήταν ασφαλώς άριστος μελοποιός.`Ομως τα εκκλ. μέλη του δεν δημοσιεύτηκαν, γιατί πίστευε ότι οι νεότεροι οφείλουν να ψάλλουν πιστά τα υπάρχοντα αρχαία βυζ. μέλη και να μη μελοποιούν άλλα, που ασφαλώς θα απέχουν από τη σεμνότητα και τη σοβαρότητα του κατανυκτικού ύφους. Ήταν επίσης γνώστης της Αρχαίας γραφής κι έτσι μετέφερε στη Νέα γραφή το "Δοξαστήριον"του Πέτρου  Πελοποννήσιου (Κων/πολις 1899). Ανάμεσα στα μαθήματά του ξεχωρίζουν οι 2 Δοξολογίες του (σε πλάγιο Α' και πλάγιο Β'). Δίδαξε και στον "Εκκλησιαστικό Μουσικό Σύλλογο"Κων/πόλεως. Το 1888 εξέδωσε το "Τυπικό"της Μ. Εκκλησίας (μετά από 2 συνεχείς Επιτροπές για την ταξινόμηση του "Τυπικού"που εκδόθηκε δις επί πρωτοψάλτου Κωνσταντίνου Βυζαντίου). Σ' αυτό συνέγραψε την Προθεωρία και τον Πίνακα του Εορτοδρομίου. Για την αξία του ανδρός, ο διάσημος Γάλλος μουσικολόγος Μπουργκώ-Ντυκουντραί γράφει το 1875:"Τ`ην γν~ωσιν το~υ [επισήμου [οργάνου τ~ης [εκκλησιαστικ~ης μουσικ~ης, το~υ ταμπουρίου, [οφείλω ε[ις τ`ον κ. Βιολάκην α' ψάλτην το~υ [εν Γαλατ~α ναο~υ το~υ ]αγίου [ Ιωάννου. ] Ο κ. Βιολάκης δι`α το~υ διακεκριμένου α[υτο~υ πνεύματος κα`ι τ~ων φώτων α{υτο~υ [αξίζει ν`α κατέχ?η θέσιν μεταξ`υ τ~ων {ανδρ~ων τ~ων προωρισμένων ν`α συντελέσωσιν  ε[ις τ`ην [αναμόρφωσιν τ~ης ]ελληνικ~ης [εκκλησιαστικ~ης μουσικ~ης". (Γ.Ι. Παπαδόπουλος "Συμβολαί εις την Ιστορίαν της παρ' ημίν Εκκλησιαστικής Μουσικής", σ. 435). Για το γεγονός του θανάτου του γράφτηκε χαρακτηριστικά:"...[εξέλιπε δι`α παντ`ος κα`ι τ`ο μόνον ]υπ~ηρξαν ζ~ων μουσικ`ον μνημε~ιον, τ`ο ]οπο~ιον [εσεβάσθη ε#ις ]ολόκληρος α[ιών"(Φ. Αθ. Οικονόμου "Βυζαντινή Εκκλ. Μουσική και Ψαλμωδία", τόμος Β', σ.98. Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι στο παρόν βιβλίο υποστηρίζεται με πολύ πειστικά επιχειρήματα, πως ο πρωτοψάλτης Γ. Σίφνιος που αναφέρει ο Θεόδωρος Φωκαέας και ο Γ. Βιολάκης είναι ένα και το αυτό πρόσωπο).

,





Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
Λήμμα: