Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

διαδεδομένος δημοτικός χορός που μοιάζει με τον κρητικό πεντοζάλη ως προς τους βηματισμούς και τις φιγούρες, όχι όμως και ως προς τη μουσική (γιατί χορεύεται με 2 διαφορετικούς σκοπούς). Ο καθηγητής Δημ. Β. Οικονομίδης (1934) υποθέτει (χωρίς μεγάλες αξιώσεις) ότι η ονομασία του χορού προέρχεται από το γνωστό τραγούδι "Βλάχα, βλαχοπούλα κι αρβανιτοπούλα". Τα τραγούδια του χορού είναι συνήθως ομοιοκατάληκτα δίστιχα, σε αυστηρό δεκαπεντασύλλαβο, χωρίς εξαιρέσεις. `Ετσι, τα δύο δίστιχα που παρουσιάζουν τυπικά τους δύο διαφορετικούς σκοπούς είναι τα εξής:

α) "Αποφάσισα να γίνω στην αγια Σοφιά κουμπές

να' ρχουνται να προσκυνούνε Τουρκοπούλες και Ρωμιές"

β) "Ν' αλλάξω θέλω το σκοπό, θ' αλλάξω τα τραγούδια,

θ' αλλάξω την αγάπη μου, να καμ' άλλη καινούργια".

Με την ίδια ονομασία ο χορός απαντάται σε πολλά μέρη της χώρας (ως γυναικείος χορός στη Βλάστη και τη Σιάτιστα, ως "βλάχα Κόνιτσας"και ως "Κεντημένη ποδιά", από τα λόγια που λέγονται στο τραγούδι, κ.λπ.). Χορεύεται συνήθως από γυναίκες, με λαβή των χεριών απ' τις παλάμες και αρχική θέση την προσοχή. Σχηματίζεται από 8 βήματα σε ρυθμό 2/4 (που επαναλαμβάνονται 2 φορές) και από (2x12) "καλαματιανό". `Ομως στην Ήπειρο η ονομασία πιθανόν να προέρχεται από το χορευόμενο τραγούδι "Στην κεντημένη σου ποδιά μωρ' Βλάχα...", ενώ στην Πυρσόγιαννη Κόνιτσας αυτός ο χορός συνοδεύεται από το τραγούδι "Μια Βλάχα εροβόλαγε από ψηλή ραχούλα...". Στη Ρόδο πάλι, η επωδός του χορού είναι "Βλάχα μωρή βλάχα, τα μαλλιά σου νά 'χα...".