Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

(1777-1862):διαπρεπής Κων/πολίτης μουσικός, γνωστός και ως Κωνσταντίνος Πρωτοψάλτης. Μαθήτευσε στον Γεώργιο τον Κρήτα και στον Μανουήλ τον Πρωτοψάλτη. Υπηρέτησε 57 χρόνια στον Πατριαρχικό Ναό (!), ως Β΄  δομέστικος (1798-1801), Α΄ δομέστικος (1802-1819), λαμπαδάριος (1819-1822) και πρωτοψάλτης (1822-1855). `Οταν αποχώρησε (περίπου 80 ετών) λόγω ποδάγρας, έγιναν σκέψεις από τους πατριαρχικούς κύκλους να ψηλώσουν το στασίδι του πρωτοψάλτη και να τον κουβαλούν με φορείο!...`Οταν έψαλλε, τηρούσε πιστότατα το σοβαρό εκκλ. ύφος του δασκάλου του Μανουήλ Βυζάντιου. Για την τεχνική του καθώς και για την "μελίρρυτη"φωνή του, ο αυτήκοος Θεόδωρος Αριστοκλής μας πληροφορεί ότι:  "{εψαλλε, μ`η κινουμένου [εν τ~?ω ψάλλειν ο[υδεν`ος τ~ων μελ~ων το~υ σώματος ο[υδ' α[υτ~ης τ~ης κεφαλ~ης παντελ~ως, μόνον δ`ε τ~ων χειλέων...". Διδάσκοντας τη βυζ. μουσική μόρφωσε τόσους ικανούς ιεροψάλτες και μουσ/δασκάλους, ώστε κατά τον παρελθόντα αι. οι άριστοι των εκκλ. μουσικών ήταν μαθητές του (μεταξύ των οποίων και ο Γεώργιος Ραιδεστηνός ο Β'). `Εκανε επεξηγηματικότερο το Αναστασιματάριο του Πέτρου Πελοποννήσιου (εκδόθηκε το 1863 "μέχρι του Βαρέος `Ηχου"από το γιο του Νικόλαο). Συνέθεσε (στην παλιά σημειογραφία που μεταγράφηκε στη σύγχρονη από τους Λαμπαδάριο Στέφανο και Παν. Κηλτζανίδη) Αργοσύντομο Δοξαστάριο (τόμοι 2, 1841). Εξέδωσε επίσης:"Τυπικό"της Μ. Εκκλησίας (που εκδόθηκε το 1851 δύο φορές επίσημα από το Πατριαρχείο και μεταφράστηκε στα σλαβικά), δίτομη "Ανθολογία της Μουσικής"(1845 και πολλές ανατυπώσεις), "Ερμηνεία της εξωτερικής μουσικής"(1843), το "Ειρμολόγιο των Καταβασιών"και το "Σύντομο Δοξαστάριο"του Πέτρου Πελοποννήσιου.  Μελοποίησε επίσης  έντεχνους καλοφωνικούς ειρμούς, ορισμένα άσματα, ωδές σε πατριάρχες, κ.λπ. Ο Κ. Φιλοξένης τον θεωρεί "κάλλιστο", "ηδύφωνο", "ευκλεή",  "μελίρρυτο μουσ/δάσκαλο", "απόγονο της παλαιάς μουσικής γραφής"που μελοποίησε πολλά "εκδεδομένα και ανέκδοτα". Αντίθετα, ο Ι. Σακελλαρίδης τον θεωρεί "χιρζήρ"(κλέφτη) της αραβοπερσικής μουσικής, κατηγορώντας τον ότι μιμήθηκε (σε χερουβικά και ειρμούς) "τους πεστέδες του Δεδέ Εφέντη...". Και καταλήγει ο Σακελλαρίδης :"δι`α το~υτο ]ημε~ις τ`α Χερουβικ`α [εγράψαμεν σύντομα, [αποφεύγοντες τ`ας [αρρυθμίας κα`ι ταυτολογίας τ~ων προκατόχων ]ημ~ων.... παρελείψαμεν (δ`ε) τ`ας [ασήμους λέξεις "ναχά", "νουχού", "τορορό", "τερερέ", κ.λπ". ("Οκτώηχος", σ. 351-353). Τέλος ο Γ. Ι. Παπαδόπουλος γράφει γι' αυτόν:"] Υπήρξεν [αμίμητος ε[ις τ`ας [αναλύσεις τ~ων καταληκτικ~ων γραμμ~ων το~υ παλαιο~υ {η [αργο~υ στιχηραρικο~υ κα`ι το~υ παπαδικο~υ μέλους, μιμητ`ης δ`ε πιστότατος γενόμενος τ~ων ε[υκλε~ων α[υτο~υ προκατόχων κατεκάλλυνε τ`ο σεμνοπρεπ`ες μουσικ`ον υφος τ~ης Μ.[ Εκκλησίας".