Skip to main content.

Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

Γαζής Μανουήλ

λαμπαδάριος και συνθέτης εκκλ. μουσικής του 15ου αι., πριν από την `Αλωση. Από χειρόγραφο της Μονής Λειμώνος (αριθμ. 244, φύλλο 189) γνωρίζουμε ότι ταξίδεψε στην Κρήτη, όπου και πέθανε. Από τα λίγα έργα του που διασώθηκαν, πιο γνωστό είναι ένα "Πασαπνοάριο"που περιέχεται σε Ανθολογίες (ώς και τον 19ο αι.). Μελοποίησε "Δοξολογία"και πολυφωνικά "κοινωνικά", μεταξύ των οποίων και το "Σύμβολο της Πίστεως"..."κάτι πολύ συνηθισμένο στη Δυτική Εκκλησία, αλλά σπάνιο ή και άγνωστο στην Ανατολική. Μελοποίησε το πλήρες κείμενο μια φορά σε ήχο τέταρτο και μια δεύτερη φορά από το σημείο "και εις το Πνεύμα το ?γιον"σε ήχο πλάγιο του πρώτου"(Μιχ. Αδάμης "Πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική στο Βυζάντιο του ΙΕ' αιώνα", περιοδικό "Μουσικολογία", 1986, 1, σ. 55). Επίσης, στο υπ' αριθμ. 2401 χειρόγραφο της Εθνικής Βιβλιοθήκης (του 15ου αι.) ανακαλύφθηκε από τον Μιχ. Αδάμη ένα Κοινωνικό "Αινείτε"του Γαζή που φέρει την επιγραφή (σπάνια για βυζαντινό χειρόγραφο):"Το τοιούτον κοινωνικόν ψάλλοντο (sic) δύο` ο εις τα μαύρα εις ήχον τέταρτον ο δε άλλος τα κόκκινα εις ήχον πλάγιον του τετάρτου". Πράγματι στο έργο υπάρχουν 2 παράλληλες γραμμές (η επάνω με μαύρα και η κάτω με κόκκινα μουσικά σημάδια με αντίστοιχες μαρτυρίες των δύο διαφορετικών Ήχων) γεγονός που, κατά τον ευρέτη, πιθανολογεί το αρχαιότερο δείγμα πολυφωνικής βυζ. εκκλ. μουσικής που έχει ανακαλυφθεί ώς σήμερα.

,





Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
Λήμμα: