Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

πολυσυζητημένος μουσ/δάσκαλος του 19ου αι. Εκπόνησε Νέο σύστημα βυζ. παρασημαντικής (που έκανε μεγάλο θόρυβο, αλλά δεν επικράτησε) το αποκαλούμενο "Λέσβιο". Ονομαζόταν Γεώργιος Ντουμανέλης και γεννήθηκε (γύρω στο 1790) στην Αγιάσσο της Μυτιλήνης. Μαθήτευσε στο θείο του Καλλίνικο τον Λέσβιο (που χοροστατούσε στις Κυδωνιές) και στον Γεώργιο τον Κρήτα (από το 1804 ώς το 1814). Το 1815 πήγε στην Πόλη και φοίτησε στην Πατριαρχική Μουσική Σχολή (στους "Τρεις διδασκάλους"). Από εκεί ξαναγύρισε στό Αϊβαλί όπου –λένε–καυχήθηκε ενώπιον του Γεωργίου του Κρητός και άλλων μουσ/δασκάλων ότι μπορεί μέσα σε ένα 6μηνο να αναδείξει τελειοποιημένους μαθητές...`Οταν όμως προσκλήθηκε από τον προεστώτα Κυδωνιών και άλλους (μεταξύ των οποίων και ο Ζ. Ζαφειρόπουλος) να ελεγχθεί ο ίδιος ως προς τη μουσική του ικανότητα, ανέβαλε τη δοκιμασία για την επομένη και τη νύχτα αναχώρησε κρυφά για τη Σμύρνη και από εκεί, το 1816, για το Ιάσιο (όπου δίδαξε μουσική ως διαδοχος του Γρηγορίου του Χίου). `Εμεινε στη Μολδαβία ώς το 1821. Εκεί μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Κρητικό Μιχάλη Βερνάρδο (στον οποίο έδωσε για ενίσχυση του "σκοπού"60.000 γρόσια!...). Με την κήρυξη της Επανάστασης πήγε στη Ρωσία, όπου έδρασε πνευματικά και εθνικά στις εκεί ανθηρές ελληνικές παροικίες. Αφού έγραψε "Γραμματική"του Παλαιού συστήματος και πόνημα εναντίον της Νέας μεθόδου, ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας καινούργιας σημειογραφικής μεθόδου δικής του έμπνευσης που την ονόμασε Λέσβιον Σύστημα (βλ. λήμμα). Φρονούσε ότι με τη μεταρρύθμιση των σημείων θα προέκυπτε ευκολία και πρόοδος. `Ομως, με τα δικά του νέα μουσικά σύμβολα δυστυχώς περιέπλεξε τα πράγματα και διέφθειρε την ποιότητα και την προφορά σε όλα ανεξαιρέτως τα μέλη "κα`ι ο,τι δι' [ολίγων σημείων γνησίως [εμφαίνει ]η ]ημετέρα γραφή, το~υτο δι`α πολλ~ων [εκφέρει ]ο Γ. Λέσβιος" (Γ. Ι. Παπαδόπουλος). Το 1826 εγκαταστάθηκε στην Αίγινα (πριν από τον ερχομό του Καποδίστρια) και ίδρυσε Μουσική Σχολή, μέσω της οποίας (το 1827) πρωτοπαρουσίασε το σύστημά του. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Καποδίστρια δέχτηκε το σύστημά του και, ιδρύοντας στην Αίγινα επίσημη Μουσική Σχολή, όρισε μισθοδοσία στον διδάσκοντα, διόρισε 3μελή Επιτροπεία και τέλος εξέδωσε προκηρύξεις προσκαλώντας τους ενδιαφερόμενους να σπουδάσουν δωρεάν (βλ. "Καποδιστριακό"Ωδείο). Ο Καποδίστριας μάλιστα εισήγαγε το "Λέσβιο σύστημα"  και στο Ορφανοτροφείο. Έτσι το νέο σύστημα διαδόθηκε αρκετά (τόσο στην ελευθερωμένη Ελλάδα όσο και στην Τουρκία). Τότε εναντίον του στράφηκαν στην Αθήνα ο Ζ. Ζαφειρόπουλος και στην Κων/πολη ο πρωτοψάλτης Κων/νος ο Βυζάντιος και ο Θεόδωρος ο Φωκαεύς (από οπαδούς του Λέσβιου υποστηρίχτηκε  ότι βασικό κίνητρο της αντίθεσης των τριών αυτών μουσικών ήταν τα μεγάλης χρηματικής αξίας βιβλία τους, που εξακολουθούσαν να εκδίδονται). Το 1846, οι ίδιοι μουσικοί έπεισαν τον Πατριάρχη `Ανθιμο ΣΤ' να εκδώσει πατριαρχική Εγκύκλιο (υπογραμμένη και από 12 επισκόπους) κατά του Λέσβιου συστήματος. Ο Λέσβιος, που είχε άλλες διαβεβαιώσεις και είχε την εντύπωση ότι οι πατριαρχικοί κύκλοι είχαν αποδεχτεί το σύστημα, δημοσίευσε το 1848 στην Αθήνα δήθεν ανασκευή αυτής της Εγκυκλίου, την οποία αποκάλεσε "Δ' θρίαμβον το~υ Λεσβίου συστήματος τ~ης Μουσικ~ης κατ`α το~υ [εν Κωνσταντινουπόλει Μουσικομονοπωλείου κα`ι Συντροφίας" (ως "Α' θρίαμβο"θεωρούσε την 31/1/1836, τότε που το Σύστημά του εξετάστηκε στο Α' Γυμνάσιο της Αθήνας και μέσω των μαθητών του δικαιώθηκε, ως "Β' θρίαμβο"εννοούσε τη διατριβή του κατά του Ζ. Α. Ζαφειρόπουλου, το 1842 και ως "Γ' θρίαμβο", τη Συνοδική συνεδρίαση της 23/9/1846 που ενέκρινε το Σύστημά του προεδρεύοντος του πατριάρχη). `Ομως ο κύβος είχε ήδη ριφθεί... Το Σύστημα δυσφημισμένο πέρασε σιγά-σιγά στην αφάνεια και ο δημιουργός του Γ. Ντουμανέλης υπήρξε άλλος ένας αξιόλογος `Ελληνας που (ως μη ώφελεν) πέθανε πλήρως αγνοημένος και πικραμένος. Στο μεταξύ, είχε εκδώσει τα ακόλουθα "ευαγγέλια"του Συστήματός του:"Θεωρητικόν"(1840), "Αναστασιματάριον"(1840) "Ανθολογίαν"(1847, έργο δίτομο που εκδ. με δαπάνη των Σταυράκη Αναγνώστου του Λεσβίου και του αρχιεπισκόπου Ευβοίας Νεοφύτου), "Ειρμολόγιον Καταβασιών"και "Αργόν και σύντομον Δοξαστάριον"(1856). Αναφέρεται και ως συνθέτης παρακλητικού κανόνα στον `Αγιο Νικόλαο.