Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

(Αθήνα 1863 - Βιέννη 1903):διαπρεπής φλαουτίστας του 19ου αι. `Ηταν τρόφιμος του Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα (που το διηύθυνε ο πατέρας του). Το 1879 γράφτηκε στην τάξη "πλαγιαύλου"του Ωδείου Αθηνών και  φοίτησε για 4 χρόνια. `Ηταν τέτοια η επίδοση του Γκίζα στην μουσική, ώστε το 1883 (με σύσταση του τότε προέδρου του Ωδείου Μ. Ρενιέρη προς τον υπουργό Παιδείας  Κ. Λομβάρδο) του χορηγήθηκε υποτροφία 3000 δρχ., για να συνεχίσει σπουδές στη Βιέννη. Μαθητής ακόμα στο Ωδείο της Βιέννης, ο Γκίζας πολλές φορές αναπλήρωνε στην ορχήστρα του αυτοκρατορικού Θεάτρου τον καθηγητή του, όταν αυτός απουσίαζε. Δεν αργησε να πρωτεύσει στις διπλωματικές εξετάσεις, παίρνοντας παμψηφεί αργυρό Μετάλλιο. Διπλωματούχος πια αρχίζει καλλιτεχνικά ταξίδια και το 1887 πηγαίνει στην Τεργέστη και την Οδησσό, όπου δίνει συναυλίες με καταπληκτική επιτυχία. Το 1888 επιστρέφει στην Αθήνα και παίζει μέσα σε αποθέωση (31 Μαρτίου). Δίνει επίσης συναυλία υπέρ του Ωδείου Αθηνών (16 Απριλίου) και λίγο αργότερα (3 Μαϊου), άλλη μία συναυλία υπέρ της οικογένειας του πρώην καθηγητή του Παν. Ακτίπη (που είχε πεθάνει το 1886 χωρίς περιουσία). Προηγουμένως (20.2.1888) έδωσε συναυλία στη Θεσ/νίκη, συνοδευόμενος στο πιάνο από τον Δημήτριο Λάλα. Ακολουθεί νέο καλλιτεχνικό ταξίδι στο Παρίσι, όπου ο Γκίζας συνεχίζει να τελειοποιείται (με δαπάνες του Στεφάνοβικ). Το 1890 έρχεται για τελευταία φορά στην Αθήνα, η δε συναυλία του στις 17 Νοεμβρίου απετέλεσε κορυφαίο καλλιτεχνικό γεγονός και απασχόλησε επί μέρες ολόκληρο τον αθηναϊκό τύπο. Έκτοτε ο μεγάλος Έλληνας φλαουτίστας εγκαθίσταται οριστικά στη Βιέννη και προσλαμβάνεται στη φημισμένη Φιλαρμονική της.`Ομως, παρά τις επιτυχίες, η ζωή του δεν είναι πια "ρόδινη". Ένας αποτυχημένος γάμος και τα ογκώδη χρέη που έχει δημιουργήσει τον πιέζουν αφόρητα (και ίσως έχουν μερίδιο ευθύνης για τον πρόωρο θάνατό του). Στις 24.11.1893 έδωσε ρεσιτάλ στη Θεσ/νίκη, συνοδευόμενος από τον Ιταλό πιανίστα Μπαστιανίνι. Το 1902 επισκέφθηκε την Κων/πολη, όπου έδωσε συναυλία (κι αυτή ήταν η τελευταία του επικοινωνία με το ελληνικό στοιχείο). Πέθανε το 1903 στο Νοσοκομείο της Βιέννης (από ανεμοπύρωμα). Η κηδεία του καλλιτέχνη έγινε με έρανο μεταξύ κάποιων φίλων, γιατί και τα λίγα φτωχικά έπιπλα που του είχαν απομείνει κατασχέθηκαν από τους δανειστές του...