Γκόγκος Δημήτρης ή "Μπαγιαντέρας" (Πειραιάς, 1902/04-1985):διακεκριμένος λαϊκός συνθέτης· από τους "πατριάρχες"του αυθεντικού ρεμπέτικου. Επειδή διασκεύασε το 1925 και έπαιξε με το μπουζούκι του αποσπάσματα από την οπερέτα "Μπαγιαντέρα"του `Εμεριχ Κάλμαν, του έμεινε για πάντα το παρώνυμο "Μπαγιαντέρας"(!). Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη, αλλά σούπερ-πολυμελής (είχε 21 αδέλφια!...). Με τη μουσική ασχολήθηκε από μικρός· στην αρχή έπαιζε μαντολίνο (ώς το 1920), κατόπιν βιολί και τέλος, μπουζούκι (1924). `Εγραψε το πρώτο του τραγούδι το 1935 ("Καπνουλού μου όμορφη"). Σύζυγος της στιχουργού Δέσποινας Αρμπατζόγλου, η οποία «χρεώνεται» με τα λόγια πολλών τραγουδιών του. Δυστυχώς το 1941 τυφλώθηκε (ενώ βρισκόταν στο πάλκο του Κέντρου "Πειραιεύς"). Πριν τυφλωθεί, αν και ήταν "μικρός το δέμας", ήταν μαχητής και είχε πάρει μέρος σε ένα σωρό επεισόδια με μαχαιροβγάλτες (είχε κάτσει μάλιστα 62 μήνες στη φυλακή). Κατά την Κατοχή, περιπλανιόταν στις γειτονιές και εκμεταλλευόμενος την αναπηρία του (έτσι ονομάζεται κάποτε-κάποτε η παλληκαριά...) τραγουδούσε πατριωτικά τραγούδια (πολλά από τα οποία είχε γράψει ο ίδιος) και λίγο αργότερα, αντάρτικα θούρια. Κατόπιν, εξακολούθησε να εργάζεται όπως πρώτα, στην αρχή σε λαϊκά Συγκροτήματα και αργότερα μόνος του γυρνώντας από ταβέρνα σε ταβέρνα με τη βοήθεια της κόρης του. Το πρώτο τραγούδι του που δισκογράφησε μετά την Απελευθέρωση ήταν «Του Κυριάκου το γαϊδούρι». Αποσύρθηκε το 1963. Έγραψε πολλά δημοφιλή τραγούδια, μεταξύ των οποίων και τα: "Θα κλέψω τη μελαχροινή"("Από βραδίς ξεκνησα μ' έναν παλιό μου φίλο για το Χατζηκυριάκειο και για τον ?γιο Νείλο", 1939. Πρόκειται για «θρυλικό» τραγούδι, που πρωτοδισκογραφήθηκε από τους Στρ. Παγιουμτζή και Στ. Περπινιάδη), "Το τραγούδι της αγάπης"("Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη", 1940), "Σφουγγαράδες"(1947, "Ξεκινάει μια ψαροπούλα απ' το γιαλό"), "Αλάνη με φωνάζουνε", "Ψηλά κι απάτητα βουνά", "Σαν μαγεμένο το μυαλό μου", "Πρασινομάτα", "Ανάθεμά σε θάλασσα", «Κοτούλα», "Είναι τώρα δύο μήνες"(ή "Όμορφη Θεσσαλονικιά"), "Έφταιξες και χωρίσαμε", "Παίξε μου φίλε το μπουζουκάκι", "Αγάπη μου που είσαι μακριά", "Γράμματα μού 'μαθε η ζωή", "Πιο πέρ' από το Ζάννειο", "Και κλαίω σαν παιδί μικρό", "Η σειρήνα", "Αστράφτει βρέχει και βροντά", "Η νυχτερίδα"(«Γυρνώ σαν νυχτερίδα»), «Ας μην ξημέρωνε ποτέ», "Δρομάκια τριγυρνώ και σκαλοπάτια", "Μποέμης εγεννήθηκα", "Κι αν χωρίσαμε δεν φταίω"(1948), "Η μικρή απ' το Πασαλιμάνι"(1938), "Είναι μακριά πολύ μακριά", "Να ζει κανείς στη μοναξιά"(1947), "Είσαι τρελοκόριτσο", "Η Ξαβεργιώτισσα", "Είκοσι τριαντάφυλλα", "Όλα για σένα", "Πάντα με γλυκό χασίσι", "Κουτσουκαριώτισσα", "Μάτια γλυκά και γαλανά", "Ντουντού τα χεροπάλαμα", "Ο καθρέφτης", "Τόσα τράβηξα για σένα", "Πάντα μ' όμορφη νταλμίρα", "Όλες οι όμορφες", "Ο χάρος", "Σπίτι κλειστό και σκοτεινό", "Ήταν ?νοιξη", "Το γελεκάκι σου μικρή"(1940), "Όμορφη Πειραιώτισσα"(κακώς αποδίδεται στον Καπλάνη), "Έχω απόψε τρελλό μεράκι", "Μαϊστράλια"(με Χρ. Νικολόπουλο), "Στη βάρκα τα κουπιά", "Ψηλά στης Πίνδου τα βουνά", "Τους Κενταύρους δε φοβούμαι"(και τα 2 για το Αλβανικό Έπος), "Τα νιάτα ας τα γλεντάμε", "Σαλονικιά", "Το μαναβάκι", "Το μαγικό σου σκέρτσο", "Όμορφη Σμυρνιά", "Σαν θα πεθάνω βρε παιδιά", "Τ' όνειρο", "Μοναχός δίχως συντροφιά", "Κώτσος Κεφάλας", "Παρηγοριά", "Απόλλων 15", "Μ' έχεις μαγεμένο", "Zωγραφιά"(για τον ξενιτεμό της κόρης του), κ.λπ. Οι παλιές του ηχογραφήσεις (των 78 στροφών) έχουν αναβιώσει στους LP δίσκους:"Παπαϊωάννου, Μπαγιαντέρας, Χατζηχρήστος, Καπλάνης"(1970), "Ρεμπέτικη Ιστορία, 2"(1975), "Ρεμπέτικη Ιστορία, 5"(1976), "Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη"(1978), "Ο Μπαγιαντέρας τραγουδά Μπαγιαντέρα"(1978), κ.λπ. ,
|
|