Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

έτσι ονομάζονται όσα κομμάτια του 16ου αι. (βιλανέλες, μαδριγάλια, μορέσκες, φροτόλες, κ.λπ.) περιέχουν ελληνικό ποιητικό κείμενο γραμμένο με λατινικούς χαρακτήρες και με προσμίξεις ιταλικών λέξεων (δηλαδή, σε "στρατιωτική γλώσσα":γλώσσα των Ελλήνων αποίκων της Βενετίας του 1500). Οι πληροφορίες του Νίκου Ευθυμιάδη που χρησιμοποιούμε αναφέρουν ότι από ποιητική άποψη η γκρεκέσκα είναι δημιουργία του Μανόλη Μπλέσση (ψευδώνυμο του Antonio Molino) αρχηγού των μισθοφόρων της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας. Οι γνωστότεροι συνθέτες γκρεκέσκας  ήταν όλοι εγκαταστημένοι στη Βενετία και μεταξύ τους περιλαμβάνονται ονόματα πρώτης σειράς, όπως:Andrea Gabrielli, Adriano Willaert, Claudio Merulo, Costanzo Porta, Cipriano Rore, Jachet de Wert, κ.ά. (Βλέπε στα σχετικά λήμματα του 3τομου "Μουσικού Λεξικού της Οξφόρδης"των Εκδόσεων "Γιαλλελή"). Είναι περίεργο, αλλά ο Φραγκίσκος Λεονταρίτης, αν και ανήκε στον "κύκλο"των προαναφερμένων, δεν έγραψε γκρεκέσκας. Παραθέτουμε σχετικό απόσπασμα από σκωπτική γκρεκέσκα εκείνης της εποχής:

Ella do, more' Banchali

macaruni na se cami,

ela si, more Micali

chieu fareu la zente brami (...)