Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

(13ος αι.):μέγας εκκλ. μουσικός που γεννήθηκε γύρω στο 1260 και δίδαξε τον Ιωάννη Κουκουζέλη  στη Βασιλική Σχολή της Κων/πoλης. `Οπως αποκάλυψαν πρόσφατα ορισμένοι κώδικες (ΕΒΕ 2406 και 2622), ήταν σύγχρονος του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Αθανασίου Α' (1276-1308), και ήταν γνωστός ως διδάσκαλος. Από τον κώδικα Βατοπεδίου 1495 (β' μισό του 15ου αι.) μαθαίνουμε ότι, εκτός από τον Ιωάννη Κουκουζέλη, μαθητής του ήταν και ο Νικόλαος Κλοβάς (ένας μέχρι στιγμής ελάχιστα γνωστός Bυζαντινός μελωδός). Επίσης ο Ιωάννης Γλυκύς ο πρωτοψάλτης εμφανίζεται σε μια μικρογραφία του κωδικα Λαύρας (Λ-165, φ. 10β), τον οποίο ο ειδικός στο θέμα Ανδρέας Jakovljevic χρονολόγησε (βάσει των υδατοσήμων) στο τέλος του 14ου - α' μισό του 15ου αι. Ο Γλυκύς μέλισε πρώτος τα δογματικά του Δαμασκηνού στο Μαθηματάριο είδος και τα 11 Εωθινά Λέοντα του Σοφού στο παλαιό (ή αργό) Στιχηράριο. Επίσης:"Δύναμις"(αρχαίο), αλληλουάριο (σε ήχο πλάγιο Α'), χερουβικό (καλούμενο Δυσικό) και κοινωνικό. Ο Γλυκύς κανόνισε τους όρους της σύνθεσης των μουσικών θέσεων κατά το είδος της μετροφωνίας, καλλώπισε το είδος του παλαιού ή αργού Στιχηραρίου, έγραψε ύμνους, άσματα, θέματα των Στιχηραρίου, Κρατηματαρίου, Παπαδικής και Μαθηματαρίου κατά τους αναγραμματισμούς. Τα μελουργήματα του έξοχου αυτού μουσικού μεταφέρθηκαν από την Αρχαία μέθοδο στη Νέα από τον Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα. Υπήρξε και ποιητής των οίκων (κατά το μέλος), 2ος μετά τον Μιχαήλ Ανανεώτη. Συνέθεσε και μικρή προπαίδεια κατά το αργό στιχηραρικό είδος (σε `Hχο Α') για εκγύμναση των αρχαρίων στο διατονικό γένος. Τον τελευταίο καιρό έγιναν ορισμένες προσπάθειες  να ταυτιστεί ο Γλυκύς με τον μετέπειτα Πατριάρχη Κων/πόλεως Ιωάννη ΙΓ' (1316-1320). Ας δούμε τί γραφει για το θέμα  ο Αντρέας Jakovljevic "Μέχρι σήμερα αυτή η ταύτιση παραμένει αβάσιμη λόγω του ότι σε κανέναν κώδικα με παρασημαντική δεν αναφέρεται καθαρά κανένα ποίημα του Ιωάννου Γλυκέoς σαν Πατριάρχου, αλλά μόνο σαν πρωτοψάλτου. `Ομως, τη δική μου ερευνητική προσοχή την προσέλκυσε μια πληροφορία του κωδ. ΕΒΕ 2622 (της 2/10 του 15ου αι.), ο οποίος περιέχει ένα τρισάγιο ύμνο του πατριάρχη κυρ Ιωάννου. Για να μπορέσουμε να δώσουμε σωστή και οριστική απάντηση σ' αυτήν την ερώτηση, δηλαδή, εάν πραγματικά ο Ιωάννης πρωτοψάλτης ο Γλυκύς είναι ο μετέπειτα Πατριάρχης Ιωάννης Γλυκύς ο ΙΓ', θα πρέπει να εξετάσουμε όλους τους κώδικες, οι οποίοι είναι πολυάριθμοι, και πολλοί απ' αυτούς δεν αναφέρονται σε κανέναν κατάλογο. Για το ποιητικό έργο του Γλυκέος μιλάει ο Γρ. Στάθης. `Eνα μέχρι σήμερα άγνωστο έργο του ανακάλυψα στον κωδ. ΕΒΕ 2500 (της 5/10 του ΙΔ' αι.). `Eτσι αυξάνονται σε αριθμό οι γνώσεις μας για την υμνογραφική δραστηριότητα αυτής της εξαιρετικά μεγάλης προσωπικότητας της βυζαντινής μελουργίας".