Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

(κοινώς καλάμι):έτσι λέγεται η μικρή και ευλύγιστη πλάκα από ξύλο ή μέταλλο που τοποθετείται στο στόμιο του σωλήνα ορισμένων πνευστών οργάνων (και του εκκλ. οργάνου) με τρόπο που επιτρέπει τη διείσδυση του αέρα. Η πλάκα (που από την πίεση του αέρα ανοιγοκλείνει λόγω της ελαστικότητάς της) χρησιμεύει στο να θέτει σε παλμική κίνηση τη στήλη του αέρα μέσα στο σωλήνα. Όταν η γλωττίδα είναι μεταλλική, ο ήχος κανονίζεται με βάση το μήκος, το πλάτος και το πάχος της. Όταν είναι καλαμένια, οι παλμοί της βρίσκονται πάντοτε σε αναλογία με τη στήλη του αέρα. Οι καλαμένιες γλωττίδες είναι απλές ή μονές (όπως στο κλαρίνο ή το σαξόφωνο) και διπλές, δηλαδή αποτελούμενες από 2 μικρές πλάκες αλληλοσυνδεμένες και προσαρμοσμένες στό στόμιο του σωλήνα (όπως στο όμποε ή το φαγκότο). Ως προς το είδος τους, οι γλωττίδες γενικά χωρίζονται σε "παλμικές"και σε "ελεύθερες". Οι πρώτες με την πίεση του αέρα κλείνουν εντελώς τον σωλήνα φράζοντας τα χείλη του και παράγοντας δυσάρεστο ήχο, οι δεύτερες σε αντιδιαστολή, μετακινούνται και προς τα δύο χείλη του ανοίγματος. Ο τελειότερος τύπος "ελεύθερης γλωττίδας"είναι ο ανθρώπινος λάρυγγας. Επίσης, ως γλωττίδες μπορούν να θεωρηθούν και τα χείλη των εκτελεστών χάλκινων πνευστών. Στους αρχαίους αυλούς οι γλωττίδες αποτελούσαν το κυριότερο τμήμα τους και επειδή ήταν διπλές, συχνά ονομάζονταν "ζεύγος"(και ο κατασκευαστής τους "ζευγοποιός"). Συνήθως κατασκευάζονταν (με πολλή φροντίδα) από καλάμι, αλλά στους "βαναυσότερους"αυλούς η γλωττίδα ήταν λεπτό άχυρο σκισμένο στα δύο.