Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

βυζαντινή αυτοκρατορική γιορτή (μετά τον 6ο αι.) κατά την οποία ο αυτοκράτορας "έκανε το τραπέζι"στους 19 διαλεκτότερους υπηκόους του. Οι προσκεκλημένοι ξάπλωναν σε 19 ανάκλιντρα κατά το αρχαίο σύστημα και παρακολουθούσαν τη "γοτθική"παράσταση (που ονόμαζε και το δείπνο). Αυτό οργανωνόταν στις 2 Ιανουαρίου (μία από τις μέρες που άλλοτε γιορτάζονταν τα Βρουμάλια). Ας αφήσουμε όμως τον Αλ. Σολομό να μας το περιγράψει ("?γιος Βάκχος", σ.156, Εκδόσεις "Πλειάς") προσθέτοντας τις αντιρρήσεις άλλων συγγραφέων:"Στ`ην [αριστερ`η μερι`α τ~ης α{ιθουσας, στέκονται ο]ι Γαλάζιοι μ`ε τ`ο μαΐστορά τους (τ`ον [αρχηγ`ο τους, δηλαδ`η, πο`υ  ε@ιναι συνάμα κι ]ο μαέστρος τους) κα`ι το`υς πανδουριστ`ες (α[υλητ`ες ή λαουτιέρηδες). Ομοια στέκονται [απ' τ`α δεξι`α ο]ι Πράσινοι. Οταν, σ`ε μι`αν ]ωρισμένη στιγμ`η, ]ο βασιλι`ας κάνη νόημα, ]ο {αρχων τ~ης θυμέλης (ενας [αρχιμ~ιμος, δίχως {αλλο, μ`ε βαθμ`ο πατρίκιου) καλε~ι το`υς χορευτ`ες, Κάνουν τότε τ`η ε{ισοδ`ο τους τέσσερεις μ~ιμοι, δυ`ο Πράσινοι κα`ι δυ`ο Γαλάζιοι, μασκαρεμένοι σ`ε Γότθους. Φορο~υνε γο~υνες [απ' τ`ην [ανάποδη, μάσκες λογι~ω-λογι~ω κα`ι κρατ~ανε [ασπίδες κα`ι ραβδι`α, Μπαίνουν τρέχοντας, βαρώντας τ`α ραβδι`α στ`α σκουτάρια, κα`ι φωνάζουν:τούλ, τούλ. Ρυθμίζοντας τ`ο β~ημα τους στ`η βάρβαρη τούτη κραυγ`η, [εκτελο~υν μι`α χορευτική παντομίμα μάχης, Κι οταν πι`α πάρη τέλος ]ο χορ`ος, ο]ι δυ`ο χορωδίες [αρχιν~αν στ`ον @ηχο τ~ης πανδούρας τ`ο "γοτθικ`ο"τραγούδι:ΦΑΤΡΙΑ:Γαύζας! Βόνας! Βακηδίας!(1). ΜΑΪΣΤΩΡ: Αγια! ΦΑΤΡΙΑ:Γαυδέντες! [ Ελκηβόνιδες! [[ Ενκέρτυς!(2). ΜΑΪΣΤΩΡ :\ Αγια! ΦΑΤΡΙΑ:Βόνα ωρα! Τουτουβάντες! (3).   Βόνα [αμόρε![ Επισκύαντες! [ Ιδεοσαλτάβους!(4) ΜΑΪΣΤΩΡ :Νανά! ΦΑΤΡΙΑ:Δέους! Δέους! Σεβακιβά! (5) ΜΑΪΣΤΩΡ:Νανά! Συνεχίζεται [ακόμη λίγο τ`ο κορακίστικο α[υτ`ο @ασμα κα`ι κατόπιν ο]ι μαϊστορες δίνουν  τ`ο σύνθημα γι`α τ`ο [αλφαβητάρι, πο`υ [εγκωμιάζει το`υς α{υγουστους (Πριν αναφερθούμε στο αλφαβητάρι, θα προσθέσουμε –συμβουλευόμενοι τον Κ.Ν.Σάθα–ότι τα προηγούμενα δεν είναι ασφαλώς κορακίστικο άσμα, αλλά παραφθαρμένα ελληνο-λατινικά της εποχής και έχουν προφανώς την ακόλουθη ή παραπλήσια έννοια:"Gaudeas, bonae viciniae:Χαίρετε ω καλοί γείτονες (1). Gaudentes electi venientes in certantes:Ω Χαρούμενοι εκλεκτοί θεατές των αγωνιζομένων (2). Bona hora tibiantes:`Ωρα καλή ω σαλπιγκτές (3). Bona amore [επ`ι scientes idem salvatus:Kαλή αγάπη επί σοφών και σεσωσμένων (4). Deus, deus σ`ε vaciva:Ο Θεός, ο Θεός να σε ελεήσει (5), κ.λπ. Ας δούμε τώρα το αλφαβητάρι)

[ Αηττήτω Θεο~υ παλάμ?η [εστέφθητε, δεσπόται, ο[υρανόθεν. Βραβε~ιον νίκης {ωφθητε, κοσμοπόθητοι ε[υεργέται.

Γεννα~ιοι {ωφθητε το~ις [εναντίοις.

Δωρούμενοι το~ις Ρωμαίοις Ζωηφόρους ε[υεργεσίας....

Κι ]ο [ακροστιχικ`ος υμνος προχωρε~ι, φυσικ`α, {ισαμε τ`ο τέλος το~υ [αλφάβητου. [[[ [Ανάμεσα ]ομως σ`ε κάθε τέσσερεις στίχους, ο]ι "γότθοι"[εκτελο~υν κι [απ`ο ενα [ιντερμέδιο, χορεύοντας κυκλικ`α, μ`ε τ`ον {ιδιο σαματ`α οπως κα`ι πρ`ιν, γύρω [απ`ο το`υς μαΐστορες. Πολ`υ μελάνι {εχουν ξοδέψει ο]ι βυζαντινολόγοι στ`ην προσπάθειά τους ν`α [εξηγήσουν τ`ι νόημα ε@ιχε ]η γοτθικ`η α[υτ`η παρωδία κα`ι τ`ι σήμαιναν τ`α λόγια το~υ τραγουδιο~υ. Τ`ο μόνο πο`υ  διαπίστωσαν ε@ιναι π`ως καμμι`α [απ`ο τ`ις λέξεις δ`εν {εχει γοτθικ`η προέλευση κα`ι π`ως ολες βγαίνουν [απ`ο ρωμαϊκ`ες και [ιουδαϊκ`ες ρίζες. Κι [ακόμα, π`ως ε@ιναι βαλμένες ]η μι`α κοντ`α στ`ην {αλλη γι`α [ηχητικ`η κα`ι μόνο [εντύπωση, δίχως καμμι`α λογικ`η σκοπιμότητα. Στα τουλ, τουλ, κ.λπ. δ`εν πρέπει ν`α γυρεύωμε πι`ο πολ`υ νόημα [απ`ο οσο {εχουν τ`α διάφορα γκέο βαγκέο ή {αμ στρ`αμ ντ`αμ τ~ων λαϊκ~ων παιχνιδι~ων. Κα`ι [η [εξωτικ`η κακοφωνία τους θ`α διασκέδαζε τ`ην βασιλικ`η ]ομήγυρη μ`ε τ`ον {ιδιο τρόο πο`υ τ`α ψευτοσκυθικ`α το~υ [ Αριστοφάνη, διασκέδαζαν το`υς [αρχαίους     [ Αθηναίους {η τ`α ψευτοτουρκικ`α το~υ Μολιέρου τ`ην α[υλ`η τ~ων Βερσαλλι~ων. (`Αλλοι συγγραφείς που παραθέτουν σχολαστικά όλο το βυζαντινό κείμενο δεν συμφωνούν προς την "τυχαιότητα"της προηγουμένης ερμηνείας και επιχειρούν πλήρη εξήγηση και αιτιολόγηση –σε ορισμένες περιπτώσεις αρκετά επιτυχημένη–των παραφθαρμένων λατινικών που περιέχονται). Μπορε~ι τ`ο {εθιμο το~υ Γοτθικο~υ Δείπνου να πρωτάρχισε τ`ον 6ον α[ι~ωνα, οταν ο]ι Γότθοι [εξαφανίστηκαν [απ`ο τ`ην Πόλη, [αφήνοντας στο`υς  ] Ελληνες μι`α ζωηρ`η διάθεση ν`α κοροϊδέψουν τ`ην προσφορ`α κα`ι τ`ις συνήθειες τ~ων βαρβάρων α[υτ~ων, πο`υ τόσα χρόνια κρατο~υσαν σημαντικ`α πόστα στ`η διοίκηση κα`ι στ`ο στρατό.{ Αν συλλογιστο~υμε μάλιστα π`ως ο]ι Γότθοι #ηταν [αρειανο`ι, θ`α δο~υμε στ`ην παρωδία το~υ τραγουδιο~υ τους μι`αν {εμμεση σάτιρα τ~ης [αρειαν~ης μελωδίας, πο`υ τόσο τ`ην έχθρεύονταν ο]ι [ορθόδοξοι".