Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

(περ. 500-430 π.Χ.):διάσημος αρχαίος Αθηναίος μουσικός του 5ου π.Χ. αι., από το δήμο `Oα της Πανδονίδος φυλής. Σπουδάζοντας μουσική με τον Λαμπροκλή (και τον Αγαθοκλή;) και φιλοσοφία με τον σοφιστή Πρόδικο, υπήρξε στη συνέχεια δάσκαλος του Σωκράτη, του Περικλή, του μουσικού Δράκοντα και άλλων επιφανών ανδρών της αρχαίας Αθήνας. `Ηταν στην εποχή του ο σημαντικότερος των (μετα-Πυθαγόρειων) "αρμονικών", αντίπαλος των λεγόμενων (προ-Αριστοξένειων) "εμπειρικών". Θεωρώντας τη μουσική ως το άριστο των μέσων διαπαιδαγώγησης ατόμων και λαών και πιστεύοντας ότι "κινε~ι τ`ην ψυχήν", "πλάττει τ`ο @ηθος"και γενικά "ε[ις πάσας τ`ας [αρετ`ας προάγει", αποδεχόταν μόνο εκείνες τις ωδές που συγκλονίζουν την ψυχή ("οτι κα`ι τ`ας [?ωδ`ας κα`ι τ`ας [ορχήσεις [ανάγκη γίνεσθαι κινουμένης πως τ~ης ψυχ~ης, κα`ι α]ι μ`εν [ελευθέριοι κα`ι καλα`ι ποιο~υσι τοιαύτας, α[ι δ' [εναντίαι τ`ας [εναντίας") και από παρόμοιες απόψεις εμφορούμενος, είπε το πολυθρύλητο:"ε@ιδος γ`αρ καιν`ον μουσικ~ης μεταβάλλειν ε[υλαβητέον, ]ως [εν }ολ?ω κινδυνεύοντα, ο[υδαμο~υ γ`αρ κινο~υνται μουσικ~ης τρόποι {ανευ πολιτικ~ων νόμων τ~ων μεγίστων" (Πλάτων "Πολιτεία"IV,424,c). Δηλαδή:"πρέπει με πολύ μεγάλη προσοχή να εξετάζεται ένα καινούργιο μουσικό είδος, γιατί κινδυνεύει το παν. Πουθενά δεν αλλάζουν τα μουσικά ήθη χωρίς μέγιστες πολιτειακές μεταβολές"(!). Η εκτίμηση προς το πρόσωπό του πρέπει να ήταν μεγάλη. `Ετσι, από μεν τον Πλάτωνα χαρακτηρίζεται ως "[ανδρ~ων χαριέστατος ο[υ μόνον τ`ην μουσικ`ην, [αλλ`α κα`ι τ`α {αλλα ]οπόσα βούλει {αξιος συνδιατρίβειν τηλικούτης νεανίσκοις", από δε τον Ισοκράτη ως ο "κατ' [εκε~ινον τ`ον χρόνον φρονιμώτατος τ~ων ] Ελλήνων". Ο Πλούταρχος πάλι τον θεωρεί "{ακρο σοφιστή" (δηλαδή, "έξοχο φιλόσοφο"), ο δε Κικέρων τον κατατάσσει στην πρώτη θέση των μουσικών (πριν τον Αριστόξένο), ονομάζοντάς τον "πρωτοτυπότερο τ~ων Eλλήνων μουσικ~ων". Ο Σωκράτης πάλι (στο "IV 400c"της "Πολιτείας") χαρακτηρίζει τη θεωρία του Δάμωνα ως "δύσκολη", δίνοντάς μας μερικές ονομασίες των ρυθμών του ("ενόπλιος", "σύνθετος", "δάκτυλος", "ίαμβος", "τροχαίος"). Ο Δάμων είχε επίσης ιδιαίτερη φήμη ως πολιτικός σύμβουλος, και μάλιστα ως ο "εξ' απορρήτων"του Περικλή. Γι' αυτό ο κωμικός ποιητής Πλάτων γράφει "ότι ο Δάμων "εξέθρεψε"τον Περικλή όπως ο κένταυρος Χείρων τον Αχιλλέα...". Κατά δε τον Πλούταρχο, ο Δάμων όντας άριστος γυμναστής και δάσκαλος χρησίμευε στον Περικλή που ήταν άριστος αθλητής των πολιτικών(!). Πράγματι, η πληρωμή τακτικού μισθού σε βουλευτές και δικαστές (που εισήγαγε ο Περικλής "[αντιδημαγωγ~ων πρ`ος τ`ην Κίμωνος ε[υπορίαν") αποδίδεται σε εισηγήσεις του Δάμωνα (άλλοι θεωρούν "υπεύθυνο"για την πληρωμή τον σύμβουλο Δαμωνίδη, που όμως κατά τον σοφό Βιλαμόβιτς ταυτίζεται προς τον Δάμωνα). Αναμφίβολα ο Δάμων σύχναζε στον "κύκλο της Ασπασίας", γι αυτό αργότερα (περίπου 450-440 π.Χ.) ως τάχα "μεγαλοπράγμων και φιλοτύραννος"εξοστρακίστηκε από την Αθήνα. Πιστεύεται επίσης ότι ο Αριστείδης Κουϊντιλιανός οφείλει πολλά στον Δάμωνα (που με τις πρωτότυπες ιδέες του αναμφίβολα κατατάσσεται μεταξύ των σκαπανέων της παγκόσμιας Μουσικής Επιστήμης). Διασώζονται δυστυχώς μόνο λίγα αποσπάσματα από το έργο του "Αρεόπαγος".