Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

Σχεδιογράφημα των αρχαίων Ελλήνων, που μπορεί να παρομοιαστεί με το σημερινό πεντάγραμμο (δηλαδή το σχεδιάγραμμα όπου εμφανίζεται η οπτική παράσταση της Μουσικής). Ο Αθήναιος αναφέρει ότι (σύμφωνα με τον Φαινία) εφευρέτης του ήταν ο Στρατόνικος ο Αθηναίος, ο δε Βακχείος δίνει τον εξής ορισμό:"Διάγραμμά [εστι σχ~ημα [επίπεδον ε[ις ο π~αν γένος μελ?ωδε~ιται"και συνεχίζει ο αρχαίος θεωρητικός:"Διαγράμματι δ`ε χρώμεθα ινα τ`α τ~?η [ακο~?η δύσληπτα πρ`ο [οφθαλμ~ων το~ις μανθάνουσι φαίνηται"("Χρησιμοποιούμε το διάγραμμα, για να μπορέσουν οι μαθητές να διακρίνουν οπτικά όσα είναι δυσδιάκριτα ακουστικά"). Ο Σόλων Μιχαηλίδης δίνει κι άλλον ένα ορισμό, από την "Εισαγωγή"του Κλεονίδη:"Διάγραμμα δ`ε σχ~ημα [επίπεδον τ`ας τ~ων μελ?ωδουμένων περιέχον δυνάμεις" και ερμηνεύει ο σοφός μουσουργός:"Διάγραμμα είναι ένα επίπεδο σχέδιο, που περιέχει (καθορίζει) τους μηχανισμούς των φθόγγων σ' ένα σύστημα". Αλλά και ο Αριστόξενος αναφέρει τα διαγράμματα και μάλιστα μιλάει για τις καταπυκνώσεις τους (εννοώντας τα τεταρτημόρια του τόνου).