Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

Μελοδραματικό Ίδρυμα της Αθήνας (αυτόνομος Οργανισμός δημοσίου δικαίου, που επιχορηγείται από το ελληνικό Κράτος σύμφωνα με το ιδρυτικό του νομοθετικό διάταγμα της 9ης Μαΐου 1944). Είχε προηγηθεί προσπάθεια του Εθνικού Θεάτρου να παρουσιάσει και μελοδραματικά έργα. `Ετσι, τον Σεπτέμβριο του 1939 ιδρύθηκε ιδιαίτερο μελοδραματικό Τμήμα που ονομάστηκε "Λυρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου"και έδωσε σειρά παραστάσεων με όπερες και οπερέτες (έναρξη στις 5.3.1940 με "Νυχτερίδα") ώς το 1944, οπότε διαχωρίστηκε από το Εθνικό Θέατρο αποτελώντας ιδιαίτερο Οργανισμό:την "ΕΛΣ", η γενική διεύθυνση της οποίας ανατέθηκε στον Ν. Λάσκαρη (έναρξη την 1η Απριλίου 1944 με την "Ρέα"). Κατά το ιδρυτικό της διάταγμα, την ΕΛΣ διοικούσε 7μελές Συμβούλιο (με μέλη που διορίζονταν ανά διετία από τον υπουργό Παιδείας) και τη διηύθυνε γενικός διευθυντής. Γενικοί διευθυντές (μετά τον Λάσκαρη) διετέλεσαν:το 1945 ο Θεόδωρος Συναδινός, από το 1946 ώς το 1949 ο Γ. Σκλάβος, από το 1949 ώς το 1950 ο Γεώργιος Χέλμης και από το 1950 ώς το 1953, πάλι ο Θεόδ. Συναδινός (με πρόεδρο του ΔΣ τον Μ. Καλομοίρη). Ακολούθησε έκρυθμη διοικητικη περίοδος κατά την οποία η κυβέρνηση Παπάγου διόρισε (1953-1956) 5μελή διοικητική Επιτροπή (Μ. Στασινόπουλος, Φ. Οικονομίδης, Γ. Λυκούδης, Δ. Ροντήρης, Μ. Στεφανίδης) και εφάρμοσε σύστημα διευθυνόντων συμβούλων (1953-1954:Μιχ. Μαντούδης, 1954:Γ. Λυκούδης, 1954:Φ. Οικονομίδης. Στη συνέχεια το Ίδρυμα έκλεισε για 10 μήνες(!!). Το 1956 παύθηκε η 5μελής και διορίστηκε διευθυντής πάλι ο Γ. Χέλμης (με 9μελή Επιτροπή, προεδρευόμενη από τον Μ. Στασινόπουλο). Ο Χέλμης οδηγήθηκε σε παραίτηση και επανήλθε το σύστημα των διευθυνόντων συμβούλων (1957:Α. Παρίδης, 1958:Μαρία Π. Ράλλη). Το 1958 αναλαμβάνει ο Ντ. Γιαννόπουλος, αλλά αντί για διευθυντής βρίσκεται διευθύνων σύμβουλος χωρίς αρμοδιότητες (!) και οδηγείται σε παραίτηση. Τον διαδέχεται ο Σπ. Φαραντάτος, όμως η ΕΛΣ βυθισμένη ώς το λαιμό στην ευνοιοκρατία, τον πολιτικαντισμό και την έλλειψη κονδυλίων είναι υπό διάλυση, οπότε το 1959 αναλαμβάνει ο Κ. Μπαστιάς και καταφέρνει όχι μόνο να συμμαζέψει το χάος, αλλά και να δημιουργήσει τη "χρυσή Περίοδο"(φέρνοντας στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων σπουδαίων καλλιτεχνών, και τη Μαρία Κάλλας). Όμως, παρά τα καταπληκτικά του επιτεύγματα, το 1964 με την άνοδο της "Ένωσης Κέντρου"αντικαθίσταται (το ίδιο άγαρμπο έργο παίχτηκε 30 χρόνια αργότερα με τον Ν. Συνοδινό). Τον διαδέχτηκε ο Μ. Παλλάντιος ώς το 1967, οπότε ακολούθησαν διάφοροι διορισμένοι του τότε δικτατορικού Καθεστώτος:  Ευ. Φωτιάδης (διευθ.σύμβουλος 1967), Α. Παρίδης (γεν. διευθυντής 1967-1968), Ηλ. Παπασπυρίδης (γεν. διευθυντής 1968) Βασίλης Παξινός (διοικητής ΟΚΘΕ 1968-1970), Ι. Χριστογιαννόπουλος (γεν. διευθυντής 1970) και Δ. Χαμουδόπουλος (γεν. διευθυντής 1970-1973). Η Μεταπολίτευση έφερε στη γενική διεύθυνση τον Δημ. Χωραφά (1974-1980), με αναπληρωτή τον Μ. Χατζιδάκι. Ακολούθησαν οι:Τζων Μοδινός (1980-1981), Πανταζής Τερλεξής (1981-1982), Κώστας Πασχάλης (διευθ. σύμβουλος 1982-1983), Γ. Κουρουπός (1983-1984, ο μόνος που διαπιστώνοντας τον εμπαιγμό του Κράτους παραιτήθηκε αμέσως, διατηρώντας έκτοτε πλην του μεγάλου ταλέντου του και υψηλό κύρος), Σπ. Ευαγγελάτος (1984-1987), Νίκος Πετρόπουλος (διευθ. σύμβουλος 1987) Κωστής Γαϊτάνος (διευθ. σύμβουλος 1987-1988), Κώστας Πασχάλης (1988-1990),  Ν. Συνοδινός (1990-1993), Α. Μπαλτάς (1994-1997). Ως χειμερινή στέγη η  ΕΛΣ χρησιμοποίησε από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της το θέατρο "Ολύμπια"(Οδός Ακαδημίας), που άλλοτε στέγαζε το "Γ' Ελληνικό Μελόδραμα"του Διον. Λαυράγκα (την περίοδο 1954-1957 στεγάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς, γιατί τα "Ολύμπια"ξαναχτίστηκαν και εγκαινιάστηκαν στις 8.1.1958 με "Αΐντα"). Κατά την θερινή περίοδο η ΕΛΣ έδινε παραστάσεις αρχικά σε οικόπεδο της πλατείας Κλαυθμώνος και από το 1945 ώς το 1958, σε ιδιαίτερο υπαίθριο θέατρο (Λεωφόρος Αλεξάνδρας 19). Μετά την ίδρυση του Φεστιβάλ Αθηνών χρησιμοποίησε σταδιακά το Ηρώδειο (εγκαινίασε τό Α' Φεστιβάλ Αθηνών στις 27.8.1955, με τον "Ορφέα"του Γκλουκ). Κατά το 1950 ίδρυσε θνησιγενή Σχολή Μπαλέτου (που διαλύθηκε με την αποχώρηση της Λουκίας). Η ΕΛΣ επί μισόν και πλέον αιώνα έχει παρουσιάσει ελληνικά και ξένα μελοδράματα, έχει μετακαλέσει διασήμους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες του είδους και έχει συμμετάσχει ενεργά (όσο της έχει επιτρέψει η ανέκαθεν πενιχρή κρατική επιχορήγηση) στη μουσική ζωή και την εκπαιδευτική πορεία του τόπου. Πρόσφατα (1994) άλλαξε ο νομικός χαρακτήρας του Ιδρύματος, προκειμένου να μπορεί να το αναλάβει και η εθνοσωτήρια "ιδιωτικοποίηση"(αυτή η σύγχρονη "πανάκεια", που ασφαλώς απαλλάσσει αυτόματα το ελληνικό Δημόσιο από τις δαπάνες, όπως άλλωστε και από κάθε εθνικό εκπαιδευτικό καθήκον ή άλλη παρεμφερή ζημιογόνα και σε τελευταία ανάλυση, άχρηστη υποχρέωση...). Βλ. και στο λήμμα Φορείς κρατικής μέριμνας για τη σοβαρή μουσική.