Skip to main content.

Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

ειρεσιώνη

(από το "είρος", δηλ. το "έριον":μαλλί). Κλαδί ελιάς ή δάφνης, διακοσμημένο (σαν στεφάνι) με άγουρους καρπούς (εκτός μήλου και αχλαδιού) και με φιαλίδια γεμάτα γάλα, μέλι και κρασί, που ήταν στερεωμένα σε πλεξίδες από μαλλιά (έρια). Αφιερωνόταν από τους αρχαίους Αθηναίους, κατά μεν τα Πυανέψια:στον Απόλλωνα (`Ηλιο) και τις `Ωρες, κατά δε τα Θαργήλια:στην Αθηνά Πολιάδα, ως ευχαριστήριο προς τη θεά για την καρποφορία της αθηναϊκής γης και για την προστασία που παρείχε η στην πόλη. Αυτό το κλαδί κοβόταν κατά τα Παναθήναια από  την ιερή "μορία"(ελιά) και περιφερόταν με "Δαφνηφορία"στα χέρια ενός παιδιού που είχε και τους 2 γονείς του ζωντανούς ("πα~ις [αμφιθαλής"). Ο Πλούταρχος μας παραδίδει τα λόγια του άσματος που τραγουδούσαν κατά την περιφορά (ονομαζόταν κι αυτό "ειρεσιώνη"):"ε[ιρεσιώνη σ~υκα φέρει κα`ι πίονας {αρτους- κα`ι μέλι [[εν κοτύλη κα`ι {ελαιον [αποψήσασθαι- κα`ι κύλικ΄ ε{υζωρον, ]ως {αν μεθύουσα καθεύδ?η":("η ειρεσιώνη φέρνει τα σύκα και το θρεπτικό ψωμί και το μέλι στο κάνιστρο και το λάδι που αλειβόμαστε και την ανόθευτη κρασοκανάτα που μας κοιμίζει στο μεθύσι"). Επίσης, "πα~ιδες [αμφιθαλε~ις" περιέφεραν "ειρεσιώνες"και τις κρεμούσαν στις πόρτες των σπιτιών, όπου παρέμεναν όλο το χρόνο (όπως το κατοπινό "Μαγιάτικο στεφάνι"). Ταυτόχρονα εύχονταν στους νοικοκύρηδες "πλούσια αγαθά"("{αγγεα μεστά") και δέχονταν "φιλέματα". Η "ειρεσιώνη", που αλλού ονομαζόταν κορυθάλη, από θρησκευτικό τραγούδι που ήταν στην αρχή κατέληξε να σημαίνει "τραγούδι ζητιάνων". `Ομως, κάποια ομηρική παράδοση ήθελε τον ίδιο τον `Ομηρο να την έχει διδάξει σε φτωχόπαιδα της Σάμου (σε μια εορτή του Απόλλωνα) κι έτσι να τους έχει εξασφαλίσει (τουλάχιστον) "εποχιακή"διατροφή!...

,





Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
Λήμμα: