Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής

Οι αρχαίοι `Ελληνες ονόμαζαν "εμβατήριον"(μέλος ή άσμα) εκείνο το τραγούδι που έψαλλαν οι στρατιώτες, όταν βάδιζαν συντεταγμένοι για τη μάχη. Τα εμβατήρια άσματα ("το προς ρυθμόν εμβαίνειν") ήταν ήδη σε χρήση από τους Δωριείς και αρχικά αναφέρονταν στο "θείον"(γιατί εκτός από τη ρύθμιση των στρατιωτικών βηματισμών, ήταν συγχρόνως και ύμνοι στον `Aρη, προς τον οποίο ο στρατηγός είχε προηγουμένως προσφέρει θυσία). Τα μέτρα αυτών των ασμάτων ήταν η "αναπαιστική τριποδία"(προσοδιακός), η "αναπαιστική καταληκτική τετραποδία"ή "δίμετρον καταληκτικόν"(παροιμιακός) και το "αναπαιστικόν καταληκτικόν τετράμετρον". Ο λόγος που μεταχειρίζονταν τον ανάπαιστο ήταν το ότι  προφανώς χρειαζόταν η άρσις να προηγείται της πρώτης θέσεως (όπως συμβαίνει στον ανάπαιστο). Απόσπασμα τέτοιου εμβατηρίου άσματος του Τυρταίου (σε αναπαιστική καταληκτική τετραποδία)  διέσωσε ο Δίων Χρυσόστομος (α, 34):

{ Αγετ', @ω Σπάρτας ε[υάνδρω

κο~υροι πατέρων πολιατ~αν,

λαι~?α με`εν {ιτυν προβάλεσθε,

δόρυ δ' ε[υτόλμως {ανσχεσθε

μ`η φειδόμενοι τ`ας ζω~ας

ο[υ γ`αρ πάτριον τ~?α Σπάρτ?α.

Το "εμβατήριον μέλος"ή ψαλλόταν από όλους μαζί τους βαδίζοντες (όπως π.χ. από τους Μαντινείς, που τραγουδούσαν τον "ενόπλιον"με συνοδεία αυλού) ή παιζόταν από μουσικούς που βάδιζαν επί κεφαλής των ομάδων. Τα συνηθέστερα μουσικά όργανα για τα εμβατήρια ήταν τα διάφορα είδη αυλών (όμως οι Κρήτες χρησιμοποιούσαν και λύρα).