| ετεροφωνία ο όρος χρησιμοποιήθηκε από τον $Πλάτωνα*Πλάτων| στους Νόμους (Ζ' 812D)· μιλώντας για την εκπαίδευση των νέων, λέει: "ο δάσκαλος της λύρας και ο μαθητής του πρέπει να χρησιμοποιούν το όργανο αυτό με τέτοιο τρόπο, ώστε η μελωδία να αναπαράγεται (να επαναλαμβάνεται) στη λύρα μόνο (απλά) νότα προς νότα. Αλλά ως προς την ετεροφωνία και την ποικιλία της λύρας, όταν οι χορδές ηχούν μια μελωδία και ο συνθέτης [της μελωδίας] άλλη... δεν είναι ανάγκη να ασκούμε τα παιδιά σε τέτοια πράματα" ("...την δ' έτεροφωνίαν και ποικιλίαν της λύρας, άλλα μεν μέλη των χορδών ιεισών, άλλα δε του την μελωδίαν ξυνθέντος ποιητού...").
Το ζήτημα αν οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ή δεν είχαν κάποιο είδος πολυφωνίας δημιούργησε μακρές και συχνά έντονες συζητήσεις ανάμεσα στους μελετητές, ιδιαίτερα τον 19ο αιώνα. Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί κατά τρόπο οριστικό. Εκείνο που είναι μάλλον γενικά παραδεκτό, είναι ότι στις χορωδίες οι φωνές τραγουδούσαν σε ταυτοφωνία ή σε παράλληλες όγδοες άνδρες και παιδιά (πρβ. Αριστοτ. Προβλ. XIX, 17, 18, 39b). Στην περίπτωση οργανικής συνοδείας φωνητικών κομματιών, το όργανο που συνόδευε (ενώ έπαιζε τη μελωδία στην 8η) μπορεί να χρησιμοποιούσε εδώ και κει κάποια διακοσμητική γραμμή ή κάποια διαστήματα εκτός από την 8η. Κάτι παρόμοιο μπορεί να γινόταν και στην οργανική μουσική. Σε όλες τις περιπτώσεις η συνοδεία έμπαινε πάνω από την κύρια μελωδία· πρβ. Αριστοτ. Προβλ. XIX, 12: "δια τι των [δύο] χορδών η βαρύτερα αεί το μέλος λαμβάνει;" (γιατί από τις [δύο] χορδές τη μελωδία την έχει πάντα η χαμηλότερη;) , ο όρος χρησιμοποιήθηκε από τον Πλάτωνα στους Νόμους (Ζ' 812D)· μιλώντας για την εκπαίδευση των νέων, λέει: "ο δάσκαλος της λύρας και ο μαθητής του πρέπει να χρησιμοποιούν το όργανο αυτό με τέτοιο τρόπο, ώστε η μελωδία να αναπαράγεται (να επαναλαμβάνεται) στη λύρα μόνο (απλά) νότα προς νότα. Αλλά ως προς την ετεροφωνία και την ποικιλία της λύρας, όταν οι χορδές ηχούν μια μελωδία και ο συνθέτης [της μελωδίας] άλλη... δεν είναι ανάγκη να ασκούμε τα παιδιά σε τέτοια πράματα" ("...την δ' έτεροφωνίαν και ποικιλίαν της λύρας, άλλα μεν μέλη των χορδών ιεισών, άλλα δε του την μελωδίαν ξυνθέντος ποιητού...").
Το ζήτημα αν οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ή δεν είχαν κάποιο είδος πολυφωνίας δημιούργησε μακρές και συχνά έντονες συζητήσεις ανάμεσα στους μελετητές, ιδιαίτερα τον 19ο αιώνα. Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί κατά τρόπο οριστικό. Εκείνο που είναι μάλλον γενικά παραδεκτό, είναι ότι στις χορωδίες οι φωνές τραγουδούσαν σε ταυτοφωνία ή σε παράλληλες όγδοες άνδρες και παιδιά (πρβ. Αριστοτ. Προβλ. XIX, 17, 18, 39b). Στην περίπτωση οργανικής συνοδείας φωνητικών κομματιών, το όργανο που συνόδευε (ενώ έπαιζε τη μελωδία στην 8η) μπορεί να χρησιμοποιούσε εδώ και κει κάποια διακοσμητική γραμμή ή κάποια διαστήματα εκτός από την 8η. Κάτι παρόμοιο μπορεί να γινόταν και στην οργανική μουσική. Σε όλες τις περιπτώσεις η συνοδεία έμπαινε πάνω από την κύρια μελωδία· πρβ. Αριστοτ. Προβλ. XIX, 12: "δια τι των [δύο] χορδών η βαρύτερα αεί το μέλος λαμβάνει;" (γιατί από τις [δύο] χορδές τη μελωδία την έχει πάντα η χαμηλότερη;)
|
|
Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής