| Σαπφώ (περ. 630-570 π.Χ.)· το όνομά της στην αιολική διάλεκτο ήταν Ψάπφα ή Ψαπφώ. Γεννήθηκε στην Ερεσό της Λέσβου και έζησε στη Μυτιλήνη. Εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει για λίγο καιρό το νησί και να ζήσει στις Συρακούσες· το $Πάριο Χρονικό*Πάριον| (στ. 36) τοποθετεί τη μετάβασή της στη Σικελία γύρω στα 603-602 π.Χ.: "άφ' οδ Σαπφώ εκ Μυτιλήνης εις Σικελίαν έπλευσε, φυγούσα... άρχοντος Αθήνησιν μεν Κριτίου του προτέρου" (603/602). Ξαναγύρισε στην πατρίδα της γύρω στα 590 π.Χ.
Η μεγαλύτερη λυρική ποιήτρια της αρχαίας Ελλάδας, που επονομάστηκε Δεκάτη Μούσα, ή Θνητή Μούσα και Θηλυκός Όμηρος, υπήρξε και περίφημη μουσικός· η ποίηση και η μουσική ήταν αξεχώριστα συνυφασμένες στη φύση της.
Κατά τον $Αριστόξενο*Αριστόξενος| (Πλούτ. Περί Moυσ. 1136C-D, 16), στη Σαπφώ αποδιδόταν η επινόηση της $μιξολυδικής*μιξολύδιος| αρμονίας (βλ. λ. $Πυθοκλείδης*)· κατά τη $Σούδα*, ήταν η πρώτη που χρησιμοποίησε το $πλήκτρο*πλήκτρον| στην $κιθάρα*. Συνέθεσε $ύμνους*ύμνος|, $επιθαλάμια*επιθαλάμιον|, επιγράμματα κτλ.
Ο θάνατος της έχει συνδεθεί με διάφορους μύθους· σύμφωνα με τον πιο διαδεδομένο, η Σαπφώ, απογοητευμένη από τόν άτυχο έρωτά της για έναν ωραίο νέο, τον Φάωνα, αυτοκτόνησε πέφτοντας στή θάλασσα από το ακρωτήριο Λευκάτας, στή Λευκάδα. Ο τάφος της όμως λέγεται πώς βρισκόταν στη Μυτιλήνη.
Βιβλιογραφία:
Βλ. Bergk PLG III, 83-140 και Anth. Lyr. 193-208.
Ε. Lobel, The Fragments of the Lyrical Poems of Sapho (Σαπφούς Μέλη), Οξφόρδη 1925.
Ε. Lobel - D. L. Page, Poetarum Lesbiorum Fragmenta, Οξφόρδη 1955.
D. L. Pago, Sappho and Alcaeus, Οξφόρδη 1959. , (περ. 630-570 π.Χ.)· το όνομά της στην αιολική διάλεκτο ήταν Ψάπφα ή Ψαπφώ. Γεννήθηκε στην Ερεσό της Λέσβου και έζησε στη Μυτιλήνη. Εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει για λίγο καιρό το νησί και να ζήσει στις Συρακούσες· το Πάριο Χρονικό (στ. 36) τοποθετεί τη μετάβασή της στη Σικελία γύρω στα 603-602 π.Χ.: "άφ' οδ Σαπφώ εκ Μυτιλήνης εις Σικελίαν έπλευσε, φυγούσα... άρχοντος Αθήνησιν μεν Κριτίου του προτέρου" (603/602). Ξαναγύρισε στην πατρίδα της γύρω στα 590 π.Χ.
Η μεγαλύτερη λυρική ποιήτρια της αρχαίας Ελλάδας, που επονομάστηκε Δεκάτη Μούσα, ή Θνητή Μούσα και Θηλυκός Όμηρος, υπήρξε και περίφημη μουσικός· η ποίηση και η μουσική ήταν αξεχώριστα συνυφασμένες στη φύση της.
Κατά τον Αριστόξενο (Πλούτ. Περί Moυσ. 1136C-D, 16), στη Σαπφώ αποδιδόταν η επινόηση της μιξολυδικής αρμονίας (βλ. λ. Πυθοκλείδης)· κατά τη Σούδα, ήταν η πρώτη που χρησιμοποίησε το πλήκτρο στην κιθάρα. Συνέθεσε ύμνους, επιθαλάμια, επιγράμματα κτλ.
Ο θάνατος της έχει συνδεθεί με διάφορους μύθους· σύμφωνα με τον πιο διαδεδομένο, η Σαπφώ, απογοητευμένη από τόν άτυχο έρωτά της για έναν ωραίο νέο, τον Φάωνα, αυτοκτόνησε πέφτοντας στή θάλασσα από το ακρωτήριο Λευκάτας, στή Λευκάδα. Ο τάφος της όμως λέγεται πώς βρισκόταν στη Μυτιλήνη.
Βιβλιογραφία:
Βλ. Bergk PLG III, 83-140 και Anth. Lyr. 193-208.
Ε. Lobel, The Fragments of the Lyrical Poems of Sapho (Σαπφούς Μέλη), Οξφόρδη 1925.
Ε. Lobel - D. L. Page, Poetarum Lesbiorum Fragmenta, Οξφόρδη 1955.
D. L. Pago, Sappho and Alcaeus, Οξφόρδη 1959.
|
|
Θησαυρός Ελληνικής Μουσικής