GREEK MUSIC THESAURUS

Αρχαίος ελλ. χαρακτηρισμός για το "εν σ`υν εν τρίτον"(ένα ολόκληρο και ένα τρίτο του όλου). Γι' αυτό και ο λόγος 4/3, που χαρακτήριζε την "συλλαβή"ή "διατεσσάρων"(4η "καθαρή"), λεγόταν επίτριτος λόγος. Συγκεκριμένα, ο Πλάτων χρησιμοποιεί το ουδέτερο επίτριτον στα διαστήματα των μουσικών τόνων, ονομάζοντας «επίτριτο λόγο» τον 2ο λόγο:1+1/3 (1ος λόγος ο ημιόλιος:1+1/2 και 3ος, ο επόγδοος:1+1/8). Ταυτόχρονα, με τον τρόπο αυτό, ο μεγάλος φιλόσοφος επιχειρεί μια μεταφορική ερμηνεία στη δημιουργία της ψυχής του Κόσμου ("Τίμαιος"36 α-β). Εκτός αυτών, στην αρχαία Ρυθμική, "επίτριτος πους"ήταν εκείνος που περιλάμβανε τρεις μακρές και μια βραχεία συλλαβή. Δηλαδή:σπονδείος (με το ένα μακρό να αναλύεται σε δύο βραχέα) και ίαμβος ή τροχαίος. `Ετσι, πάντα "περίσσευε"μια βραχεία συλλαβή  και σχηματίζονταν 4 είδη επίτριτου, ανάλογα με τη θέση της:1ο επίτριτον (υ–––), 2ο (–υ––), 3ο (––υ–) ή 4ο (–––υ).  Το 2ο είδος (με τη βραχεία συλλαβή ως δεύτερη) γέννησε, κατά την άποψη διακεκριμένων ειδικών (και του Σάμουελ Μπω-Μπωβύ), τα 7/8 του Καλαματιανού. Στο σημείο αυτό τα πράγματα περιπλέκονται, γιατί ο διαπρεπής Θρ. Γεωργιάδης απεκάλυψε το ακόλουθο απόσπασμα του Διονυσίου του Αλικαρνασσέως:«] Ο δ`ε [απ`ο τ~ης μακρ~ας [αρχόμενος,  λήγων δ`ε ε[ις τ`ας βραχείας δάκτυλος μ`εν καλε~ιται, πάνυ δ'[εστ`ι σεμν`ος κα`ι ε[ις τ`ο κάλλος τ~ης ]ερμηνείας [αξιολογώτατος κα`ι τό γε ]ηρωϊκ`ον μέτρον [απ`ο τούτου κοσμε~ιται ]ως [επ`ι τ`ο πολύ` παράδειγμα δ`ε α[υτο~υ τόδε:<[ Ιλιόθεν με φέρων {ανεμος Κικόνευσι πελάσσεν>((«Οδύσσεια» Ι, 39) ο]ι μέντοι ]ρυθμικο`ι τούτου το~υ ποδ`ος τ`ην μακρ`αν βραχυτέραν ε@ιναί φασι τ~ης τελείας, ο[υκ {εχοντες δ'ε[ιπε~ιν |οσ?ω, καλο~υσιν α[υτ`ην {αλογον ». Το απόσπασμα αυτό μας λέει σαφώς ότι στο δακτυλικό μέτρο των Επών η μακρά συλλαβή ήταν κατά τι συντομότερη της κανονικής, γι'αυτό και την αποκαλούσαν «άλογον». Αν λοιπόν από το ρυθμικό σχήμα του δακτύλου (–uu:2/4+1/4+1/4) αφαιρέσουμε μικρό τμήμα της μακράς συλλαβής του, προφανώς προκύπτουν τα 7/8 του Καλαματιανού (3/8+1/4+1/4)! `Οπως κι αν έχουν τα πράγματα, αποδεικνύεται ότι ο Καλαματιανός είναι χορός με πανάρχαιες ελληνικές ρίζες. Το 3ο είδος επίτριτου λεγόταν και «Ρόδιος» (ή «ιαμβική επτάσημος»). Τέλος, όλα τα είδη του επίτριτου χαρακτηρίστηκαν ως χορευτικά και αποκλείστηκαν από την εκκλ. μελοποιία και δίκαια (!), γιατί όλα τα είδη αυτού του επτάσημου ρυθμού (του κατ' εξοχήν "ελληνικού ρυθμού") πλημμυρίζουν με το χορευτικό τους ύφος τα δημοτικά τραγούδια κάθε κατηγορίας (ηρωϊκά, γαμήλια, ερωτικά, κ.λπ.) δημιουργώντας  και κάποιες "κατανομές"του βραχέος, που δεν περιλαμβάνονται στην προηγούμενη αρχαία τετραμερή ταξινόμηση (όπως:––υ –)!